College brengt rapport uit over waarborg sociale en economische rechten

Nederland boekt te weinig vooruitgang in het waarborgen van sociale en economische mensenrechten. Dat geldt onder meer voor de complexiteit van het stelsel voor sociale zekerheid, het recht op gezondheid en het recht op arbeid. Dat schrijft het College voor de Rechten van de Mens aan het VN-comité dat waakt over de naleving van economische en sociale mensenrechten. Nederland is ondertekenaar van het Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten (IVESCR). Alle ondertekenaars moeten eens in de zoveel tijd verantwoording afleggen.

Het College dringt er bij de regering op aan ‘voortdurend’ aandacht te schenken aan de toereikendheid en toegankelijkheid van het stelsel van sociale zekerheid. Door de complexiteit van het stelsel weten veel inwoners niet altijd of ze recht hebben op bepaalde voorzieningen, zoals toeslagen. En degenen die wel een aanvraag doen, lopen vaak tegen ingewikkelde procedures aan. Sommige inwoners beginnen er helemaal niet aan omdat ze te weinig vertrouwen hebben in de overheid.

Hardheden

De opstellers vinden het positief dat Nederland stappen heeft gezet om het stelsel van sociale zekerheid eenvoudiger te maken, zoals met de hardheden in de Participatiewet. Verder heeft een interdepartementale werkgroep suggesties gedaan om het stelsel eenvoudiger te maken. Lees meer over dit zogeheten IBO-rapport, waar Divosa aan meegewerkt heeft. Ook loopt er een project voor hulp aan inwoners om hun recht te halen.

Sociaal minimum

Het College gaat verder in op de bevindingen van de Commissie Sociaal Minimum, die onlangs haar eerste rapport uitbracht waarin wordt gepleit voor een verhoging van het sociaal minimum. Het huidige sociaal minimum is te laag, stelt de commissie, die onder meer verwijst naar de grondwet en diverse internationale verdragen. Gemeenten treffen allerlei maatregelen om er voor te zorgen dat inwoners toch rond kunnen komen. Maar ze bepalen zelf hoe ze dat doen, waardoor er volgens het College sprake is van verschillende niveaus van sociale zekerheid.

Vraagtekens

In het rapport worden vraagtekens gezet bij een onderdeel van de Wet inburgering 2021, die gemeenten verantwoordelijk maakt voor integratie. Het gaat hier om sancties die gemeenten aan inburgeraars kunnen opleggen door de bijstandsuitkering (in stappen) te verlagen.

Verder besteedt het College aandacht aan onderwerpen als armoede (ook in de overzeese gebiedsdelen), dakloosheid en fraude.