'Dit soort formulieren zou verboden moeten worden'

Dinsdag 20 april was de officiële lancering van de ‘Serious game: 1 uur in de bijstand’ van Simpel Switchen. De belangstelling was groot en zij die een plekje hadden weten te  bemachtigen zaten er klaar voor. Voor één uur zouden zij in de huid kruipen van een ander. Voor één uur werden zij Leon en Tirsa, een echtpaar dat alles goed voor elkaar lijkt te hebben. En door onverwachte omstandigheden plotsklaps in de bijstand belandt.

De game gaat van start. De levendige en herkenbare vertelkunsten van trainer Suzanne de Visser zuigen de deelnemers het verhaal van het gezin in. In kleine groepjes houden de professionals het huishoudboekje van Leon en Tirsa bij, maken ze financiële keuzes en kloppen ze bij een fictieve gemeente aan voor hulp. Dat gaat niet zonder slag of stoot en onder flinke tijdsdruk. De spelers zijn de wanhoop nabij als ze de gemeente bellen: “Dríe werkdagen verwerkingstijd?! Ik heb helemaal geen geld of drie dagen. Hoe moet ik mijn kinderen te eten geven? Kunnen jullie geen uitzondering maken? Alsjeblieft?”

Stress, onmacht ... Een slijtageslag. Dat zijn de eerste reacties na afloop van het spel. 'Je zit klem en dat voel je lijfelijk.'

Waarom de serious game?

De serious game is ontwikkeld op basis van waargebeurde verhalen en ervaringen. Het verhaal van Leon en Tirsa is dus geen overdreven scenario, maar een realistische casus. Het idee erachter: als we écht iets willen veranderen, moet iedereen daar de noodzaak inzien en voelen. Door iets zelf te ervaren vergroot je het gevoel van urgentie. Begrijp je beter waar mensen doorheen gaan als ze in de bijstand terecht komen. En weet je beter wat mensen dan nodig hebben van de gemeente.

Reflectie

Met de toegenomen tijdsdruk en stress veranderde de stemming onder de spelers. Een rustige opmerking 'Het zou fijn zijn als het aanvraagformulier wat duidelijker was” werd een gefrustreerde uitroep “Dit soort formulieren zouden verboden moeten worden!' Het spel leverde veel gespreksstof op voor een goede gezamenlijke reflectie. Hoe kunnen we de formulieren begrijpelijker maken? Kan de gemeente niet al eerder en meer met inwoners meedenken? Hoe kunnen verschillende afdelingen beter samenwerken? Het virtuele bord stond vol met inspiratie en ideeën.

Ook Divosa-voorzitter Erik Dannenberg deed mee met de serious game. In een plenaire reflectie beaamde hij de ervaringen van de andere spelers en benadrukte hij het belang van het kijken vanuit een inwonersperspectief en het momentum. Wat hem betreft is de tijd rijp om de uitkomsten mee te nemen in de lobby naar het Rijk. Welke regelgeving leidt in de praktijk tot ondoenlijke situaties voor inwoners? Hoe kunnen we deze wet- en regelgeving beter inrichten?

Tips van de gemeente Arnhem

Een gemeente die al veel doet om de overgang tussen een uitkering en verschillende vormen van werk prettiger te maken is de gemeente Arnhem. Zij kijken per drempel wat iemand nodig heeft om die soepel over te komen. Belangrijk onderdeel is het financiële nazorggesprek voor inwoners die weer aan het werk gaan.

Aanjager binnen de gemeente Arnhem hiervoor is Sylvia Avenhuis. Ze bezocht inspiratielabs en beet zich vast in het onderwerp. Haar tips voor collega’s bij andere gemeenten? Neem de tijd om vanuit het perspectief van de inwoner te kijken. Dat kost veel tijd, maar levert uiteindelijk ook meer op. Zorg voor draagvlak door het belang te benadrukken en medewerkers aan de voorkant mee te laten denken. Regel goede werkinstructies en een plek voor vragen. Heb een lange adem en houd vol.