Commissie Sociaal Minimum: bijstand en minimumloon moeten omhoog

Het besteedbaar inkomen van veel huishoudens op het sociaal minimum is te laag, waardoor zij niet rond kunnen komen en niet mee kunnen doen aan de samenleving. Zij leven in financiële bestaansonzekerheid. Een door het kabinet ingestelde commissie waarvan Divosa deel uitmaakt, adviseert daarom om dit jaar nog het besteedbaar inkomen van deze groep te verhogen, voor een deel via een verhoging van het minimumloon en de bijstand.

Vandaag heeft de Commissie Sociaal Minimum het eerste deel van het rapport ‘Een zeker bestaan. Naar een toekomstbestendig stelsel van het sociaal minimum’ overhandigd aan minister Schouten (SZW). Divosa-directeur Alexandra Bartelds en oud-bestuurder Peter Klaassen maken deel uit van de commissie, op persoonlijke titel. De commissie kijkt niet alleen naar de (gewenste) hoogte van het sociaal minimum, maar onderzoekt ook de vraag wat dit betekent voor het stelsel van sociale zekerheid. Het antwoord daarop komt terug in deel 2 van het rapport, dat in september verschijnt. 

Bestaanszekerheid

Volgens de Commissie Sociaal Minimum is de bestaanszekerheid van een ‘omvangrijke groep mensen’ in het geding, door zaken als de flexibilisering van de arbeidsmarkt, kansenongelijkheid in het onderwijs, gezondheidsverschillen en het tekort aan betaalbare woningen. Dat leidt onder meer tot financiële stress. ‘Dat doet iets met je, want stress zit heel diep’, zegt Alexandra Bartelds. ‘We hebben daar goed naar gekeken en ook intensief gesproken met de mensen om wie het daadwerkelijk gaat.’ De commissie wijst op gevolgen als een slechte gezondheid en eenzaamheid en de gevolgen daar weer van voor de samenleving. ‘Denk aan hogere zorgkosten en onderbenutting van het menselijk kapitaal’. 

Kinderen

In het rapport stelt de commissie onder meer vast dat tekorten meer voorkomen bij stellen dan bij alleenstaanden. Verder valt op dat alle huishoudens met kinderen onvoldoende geld hebben om rond te kunnen komen. De tekorten lopen op als er meer dan wel oudere kinderen zijn. De Commissie Sociaal Minimum heeft twee pakketten voorgesteld met maatregelen waar het kabinet mee aan de slag zou kunnen. Het eerste voorziet onder meer in een verhoging van het minimumloon met 7 procent en een verhoging van de bijstand, met 90 euro voor alleenstaanden en 129 euro voor stellen. Het tweede pakket bevat een verhoging van de huurtoeslag en het kindgebonden budget. Daarnaast pleit de commissie voor verlaging van ‘niet-gebruik’ van steunregelingen, zodat zoveel mogelijk mensen krijgen waar ze recht op hebben. Ook wordt gepleit voor het invoeren van een buffer. Door de afbouw van steunmaatregelen is de urgentie van het probleem groot.

Voorspelbaar en toegankelijk

De commissie zegt verder dat alleen het vaststellen van minimumnormen onvoldoende garantie is voor financiële bestaanszekerheid. Ze pleit ervoor dat het stelsel van sociale zekerheid niet alleen voorspelbaarder wordt, maar ook toegankelijker, zodat huishoudens gebruik maken van de voorzieningen waar zij recht op hebben. Ook benoemt de commissie het belang dat professionals uit de voeten moeten kunnen met het stelsel. Daarnaast moet het stelsel betaalbaar en dus ook houdbaar zijn. Hier gaat het 2e rapport van de Commissie dieper op in. 

De Commissie Sociaal Minimum werd ingesteld naar aanleiding van een breed gesteunde motie die was ingediend door Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. Na de publicatie van deel 2 van het rapport organiseert Divosa voor haar leden een bijeenkomst over dit onderwerp. Hou onze website in de gaten!