Gemeenten zijn steeds meer afhankelijk van zelf gegenereerde baten om niet in het rood te gaan

Het CBS heeft het gezamenlijk resultaat van de gemeenterekeningen over 2023 gepubliceerd. De Nederlandse gemeenten hebben een overschot van 1,6 miljard euro geboekt, met totale inkomsten van 76,7 miljard euro en uitgaven van 75,1 miljard euro. Gemeenten zijn steeds meer afhankelijk van heffingen en andere zelf gegenereerde inkomsten om te voorkomen dat ze rood komen te staan.

Inkomsten

• De inkomsten uit het Gemeentefonds stegen met 1,1 miljard euro naar 41,3 miljard euro.
• De heffingsopbrengsten stegen met bijna 8%, van 11,8 miljard euro naar 12,8 miljard euro, met de grootste stijging in onroerendezaakbelasting en toeristenbelasting.
• De overige baten* stegen met bijna 1,5 miljard euro naar 22,7 miljard euro, deels door de financiering voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. * - Dit betreft o.a. specifieke uitkeringen, huren en pachten, boekwinsten bij de verkoop van aandelen, rente- en dividendopbrengsten, opbrengsten uit grondverkopen.

Uitgaven

• De totale uitgaven van gemeenten in 2023 waren 75,1 miljard euro, wat een stijging van 5,6 miljard euro betekent ten opzichte van 2022. 
• De grootste kostenpost was het sociaal domein, met uitgaven van 33,1 miljard euro, wat meer dan de helft van de totale uitgaven vertegenwoordigt. Dit omvat kosten voor onder andere jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning.

Eigen Vermogen

• Het eigen vermogen van gemeenten steeg van 39,7 miljard euro naar 41,3 miljard euro, wat het resultaat is van het exploitatieoverschot. 
• De waarde van de bezittingen nam voornamelijk toe door investeringen in infrastructuur en bedrijfsgebouwen.