Handreiking ‘Briefadressen en het voorkomen van dakloosheid’ geactualiseerd

Per 1 januari 2022 is de Wet basisregistratie personen (BRP) aangepast en zijn gemeenten wettelijk verplicht om iemand in te schrijven op een briefadres. Naar aanleiding van de wetswijziging publiceerde Divosa eind 2021 de handreiking ‘Briefadressen en het voorkomen van dakloosheid’ om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering. De handreiking is op basis van de ervaringen van het afgelopen jaar geactualiseerd.

Ondanks de wetswijziging wordt een briefadres nog niet altijd toegekend door gemeenten, bijvoorbeeld bij vermoedens van fraude. Ook komt het voor dat mensen zonder een vaste woon- of verblijfplaats ‘van de ene gemeente naar de andere worden gestuurd’. 

Als iemand niet is ingeschreven, verslechtert diens situatie. Zo kunnen mensen die niet staan ingeschreven bij een gemeente geen adres doorgeven aan hun werkgever, waardoor zij bijvoorbeeld geen arbeidscontract kunnen krijgen. Ook kunnen zij geen zorgverzekering afsluiten. In veel gevallen leidt het ontbreken van een adres tot dakloosheid. Het is daarom belangrijk dat mensen die zich niet kunnen inschrijven op een woonadres, een (tijdelijk) briefadres krijgen.

Proces

Gemeenten beoordelen, eventueel samen met hulpverlening, of een briefadres noodzakelijk is. De handreiking Briefadressen en het voorkomen van dakloosheid beschrijft hoe zij dit proces kunnen inrichten. Ter verduidelijking worden veel voorkomende casussen zoals bankslapers, remigranten, bewoners van recreatieparken, zorgmijders en (wereld)reizigers, belicht.

Aangescherpt

De oorspronkelijke tekst in de handreiking is op basis van de ervaringen van het afgelopen jaar op een aantal punten aangescherpt:

• verduidelijking dat woonadres de voorkeur heeft boven een briefadres;
• explicitering van de inlichtingenplicht van inwoners;
• als een aanvrager niet alle gewenste inlichtingen kan verstrekken, mag dit geen reden zijn om inschrijving te weigeren;
• de oproep aan gemeenten om in noodsituaties zo nodig direct een tijdelijk briefadres te verstrekken, onder voorwaarde van een nader onderzoek;
• de vastlegging in gemeentelijke beleidsregels van buitenwettelijk begunstigend beleid om dakloosheid te voorkomen;
• gemeenten werken niet mee aan woonfraude en adresgerelateerde fraude;
• betere duiding in welke gemeente een briefadres moet worden aangevraagd;
• verplichte inschrijving van alle Nederlanders die langer dan vier maanden in Nederland verblijven;
• het gebruik van de helpdesk van de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) wanneer sprake is van complexe situaties;
• het voorkomen van dakloosheid en (verdere) escalatie vraagt om samenwerking tussen verschillende gemeentelijke afdelingen en maatschappelijke partners.