Participatiewet in Balans: goede richting

Het kabinet is met het wetsvoorstel Participatiewet in Balans een goede richting ingeslagen. Gemeenten krijgen met de nieuwe wet meer ruimte om op basis van vertrouwen uitvoering te geven aan de wet en rekening te houden met de situatie van de inwoner. 

Dit zegt Divosa in een reactie op het wetsvoorstel, dat vorige week door minister Schouten (SZW) naar de Tweede Kamer is gestuurd. Wij hopen dat de Tweede Kamer snel instemt met de maatregelen, zodat gemeenten ermee aan de slag kunnen.

Mens centraal

De aanpassing van de Participatiewet was nodig, omdat de huidige wet niet doet wat hij zou moeten doen. Bijvoorbeeld het bieden van een vangnet voor mensen die zelf niet kunnen voorzien in hun levensonderhoud. En ook omdat dat de huidige regels te veel knellen. Volgens minister Schouten wordt met het nieuwe voorstel de mens centraal gezet, boven de regels. Ook moet de uitvoering van de wet eenvoudiger worden. Er wordt gewerkt aan een meer fundamentele herziening van de Participatiewet, maar voor nu zijn veel van de wijzigingen in het voorstel een verbetering.

Divosa heeft in de aanloop naar de behandeling in de Tweede Kamer nog wel enkele aandachtspunten. Zo zijn er zorgen over uitvoeringskosten die gepaard gaan met het leveren van meer maatwerk in de uitvoering. De Raad van State wees daar in zijn advies over de Participatiewet in balans ook al op. Daarnaast is Divosa er nog niet gerust op dat de regeling rond het zogeheten bufferbudget goed uit te voeren is. Wij hopen dat de Tweede Kamer daar nog iets aan kan doen.

Overzicht belangrijkste maatregelen

• Giften: bijstandsgerechtigden mogen per jaar giften ontvangen tot 1200 euro. 
• Vrijlating: er komt een uniforme vrijlatingsregeling van 15% voor een jaar, met mogelijkheid deze te verlengen. 
• Participatie: er komt een generieke participatieplicht in plaats van de taaleis, tegenprestatie en uniforme arbeidsplichten. Maatschappelijke participatie wordt daarbij als mogelijkheid opgenomen in de wet.
• Bufferbudget: deze nieuwe mogelijkheid voor gemeenten heeft als doel meer zekerheid te bieden bij schommelingen in inkomsten, wanneer iemand naast de uitkering werkt en inkomsten moeten worden verrekend.
• Mantelzorg: de regels met betrekking tot mantelzorg worden versoepeld. Mantelzorg en tijdelijk inwonen bij degene die de zorg krijgt, hebben geen gevolgen voor de uitkering.
• Zoektermijn: gemeenten krijgen de mogelijkheid de zoektermijn voor jongeren van vier weken niet toe te passen wanneer daar reden voor is. Dit wordt een ‘kan’-bepaling.
• Toekenning bijstand met terugwerkende kracht: gemeenten krijgen de mogelijkheid om in schrijnende gevallen met terugwerkende kracht maximaal drie maanden bijstand toe te kennen.
• Maatwerk bij handhaving: gemeenten krijgen meer ruimte om een passende maatregel op te leggen als mensen zich niet houden aan de regels. Nu dient de gemeente de bijstandsuitkering standaard te korten.
• Ten slotte wordt het aanvragen van bijstand eenvoudiger.