‘De kracht van herhaling is cruciaal bij vroegsignalering’

De gemeenten Duiven en Westervoort willen dit jaar serieus werk maken van vroegsignalering. Het bereik moet flink omhoog, zegt beleidsadviseur Sil Brockötter van 1Stroom, dat werkt voor de twee gemeenten. Een belangrijke rol daarin speelt alvast de samenwerking met Schuldhulpmaatje.

De hulpacceptatie in Westervoort, met 15.000 inwoners, lag vorig jaar op 6,4 procent. In Duiven, dat 25.000 inwoners heeft, was dat 7,9 procent. ‘Veel te laag en daarom hebben de consulenten en ik besloten dat we daar iets aan willen veranderen’, vertelt Brockötter. 

Hoe ze dat precies gaan doen, weet de beleidsadviseur nog niet, maar hij wil niet wachten tot alles helemaal is uitgedacht. ‘Je merkt vaak - ook bij deze gemeenten - dat ze pas actie ondernemen als alles goed is ingekaderd. Ik wil gewoon met kleine stapjes beginnen. Het is alleen maar goed als de inwoner ziet dat wij iets aan het doen zijn.’ 

Om uit te zoeken wat wel en niet werkt om zoveel mogelijk inwoners met betalingsachterstanden te bereiken, heeft Brockötter nauw contact met buurgemeenten. ‘We maken gebruik van de kennis die er al is. Als de gemeente Zevenaar een pilot heeft gedaan, krijgen wij daar naderhand informatie over. Van Arnhem, dat succesvol is met vroegsignalering, hebben we geleerd dat wij dingen deden die niet werken. Zo gingen we pas bij een meervoudig signaal op huisbezoek en gebruikten we niet alle communicatiemiddelen. Die samenwerking met andere gemeenten is heel prettig, zeker als je een wat kleinere gemeente bent. Zo hoef je niet steeds zelf het wiel uit te vinden.’ 

Schuldhulpmaatje

‘Ons voornaamste doel is dat mensen weten dat ze ergens terechtkunnen als ze schulden hebben’, vervolgt Brockötter. ‘Iedereen die bij ons in het systeem opduikt, krijgt een brief en we doen zo’n twintig huisbezoeken per maand.’ Een deel van die huisbezoeken wordt uitgevoerd door vrijwilligers van Schuldhulpmaatje, die daarvoor vanuit de gemeente een training hebben gehad. Het grote voordeel daarvan is volgens hem dat mensen soms eerder bereid zijn met iemand van Schuldhulpmaatje in gesprek te gaan dan met iemand van de gemeente. ‘Dat kan goed werken voor mensen die de overheid wat wantrouwen. Ze zien ons toch als die mensen van de toeslagenaffaire.’ 

Overigens worden de vrijwilligers van Schuldhulpmaatje, dat jaarlijks een subsidiebijdrage van de gemeenten krijgt, niet op multiproblematische gezinnen gezet, stelt Brockötter. ‘Als we zien dat mensen naast schulden ook andere problemen hebben die bij ons al bekend zijn, gaan we er altijd zelf heen. Alleen als we zeker weten dat het alleen om schulden gaat, kan er iemand van Schuldhulpmaatje naartoe worden gestuurd.’

Begrijpelijke taal

De gemeenten willen graag het stigma van schulden afhalen, vertelt Brockötter. ‘We zijn in gesprek met sportclubs en scholen om gebruik te maken van hun clubblad en schoolgids om mensen met schulden daarin op te roepen zich bij ons te melden. We hopen dat het stigma op schulden minder wordt als mensen dergelijke oproepen vaker tegenkomen.’ Voor de teksten op flyers, folders en in de oproepen wordt gebruikgemaakt van een communicatieadviseur die volgens Brockötter heel meedenkend is. ‘Hij zorgt ervoor dat de teksten niet te ambtelijk zijn, zodat mensen worden aangesproken in begrijpelijke taal’. Ook over het werken met illustrustraties en korte filmpjes is hij enthousiast: ‘zo bereik je ook mensen die moeilijk kunnen lezen’. 

‘Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar ik denk echt dat de kracht van herhaling cruciaal is bij vroegsignalering. Als je mensen maar vaak genoeg laat zien dat ze bij ons terechtkunnen voor hulp, is de kans groter dat ze die stap zullen zetten. En dat ze dan misschien actie ondernemen bij een schuld van 2000 euro, in plaats van 20.000 euro.’

‘Iedere inwoner is van grote waarde’, besluit Brockötter. ‘Al zijn er per maand maar een paar hulpacceptaties, iedere persoon die je helpt is er weer één die je behoedt voor grotere schulden. Alleen dat al is top en moet genoeg energie geven om serieus werk te maken van vroegsignalering.’