Hulp bij financiële problemen? Hoe eerder, hoe beter!

De wettelijke beslistermijn van acht weken voor een schuldhulpverleningstraject wordt niet door alle gemeenten gehaald, zo blijkt uit de cijfers. De wacht- en doorlooptijden van de gemeente Krimpenerwaard vormen hierop met twee weken een positieve uitzondering. Inwoners die zich met een hulpvraag melden, kunnen vaak al dezelfde dag bij de schulddienstverleners van de gemeente terecht.

Diederik Arreman, consulent schulddienstverlening, legt uit: ‘Voordat mensen contact met mij of mijn collega Carla opnemen, moeten ze al een flinke drempel over. Die drempel wil je niet verhogen met een wachttijd. We proberen het kennismakingsgesprek dezelfde dag nog in te plannen of, als dat niet lukt, de volgende dag. Zeker als de financiële problemen al langer bestaan, kampen de meeste mensen met spanningen, schaamte en schuldgevoelens. Zo’n eerste gesprek verloopt dan ook informeel; we proberen de angel eruit te halen en stress weg te nemen. Door te laten weten dat we er voor hen zijn, en dat hun belangen voorop staan, stel je mensen gerust en bouw je vertrouwen op. En met humor kom je ook een eind, is mijn ervaring.’

Vroegsignalering

Collega-consulent Carla Neefs benadrukt het belang van snel handelen. ‘Meteen helpen is winst. Als er een wachttijd is, lopen de betalingsachterstanden of problematische schulden vaak alleen maar verder op. Dat is ook de reden waarom we heel actief met vroegsignalering omgaan. We nemen zo snel mogelijk contact op met mensen om te laten weten dat we er als gemeente voor hen zijn als er hulp nodig is en dat de deur altijd openstaat. Deze persoonlijke benadering wordt gewaardeerd en werkt preventief. Om de situatie snel stabiel te krijgen, komt het in ons werk dus echt neer op een brede aanpak; hoe eerder, hoe beter.’

Maatwerk

Tijdens de intake wordt de financiële situatie in kaart gebracht. Na de analyse hiervan is bij het opstellen van een plan van aanpak de vraag van de klant leidend. Arreman: ‘We doen wat moet, maar vooral wat kan en wat goed voelt. Dat is geen strak proces, maar maatwerk. We proberen zo flexibel mogelijk te zijn bij het zoeken naar oplossingen. Klanten maken hierin zelf keuzes, uiteraard verwachten we wel hun medewerking. Het is trouwens een misvatting om te denken dat alleen inwoners met een lage sociaal economische status te maken hebben met financiële vraagstukken of problemen. In ieders leven kunnen situaties zich zomaar voordoen, denk aan een scheiding, ontslag of faillissement. Deze onverwachte life events hebben financiële gevolgen en daarom is iedereen bij ons welkom, we gaan altijd het gesprek aan.’

De persoonlijke en directe aanpak van de schulddienstverleners blijft overigens niet onopgemerkt. Binnen de gemeente leidt dit tot mond-tot-mondreclame bij inwoners. Wellicht ook omdat tijdens de huidige economische crisis steeds meer gezinnen te maken krijgen met hoge kosten en geldzorgen, waardoor het taboe op hulp bij schulden kleiner wordt.

Speerpunten

De gemeente Krimpenerwaard beslaat een groot gebied waarin de gemeenten Nederlek, Ouderkerk, Vlist, Bergambacht en Schoonhoven op 1 januari 2015 gefuseerd zijn tot een gemeente. In 2020 paste de gemeente de organisatiestructuur aan en onder het motto ‘Krimpenerwaard Vooruit!’ werd een aantal speerpunten benoemd. Hierin kregen de behoeften van de inwoners een centrale rol en werden medewerkers gestimuleerd om zelf de regie te pakken. Zij krijgen de ruimte om zichzelf te ontwikkelen en te blijven groeien in hun werk, de verantwoordelijkheid te nemen en flexibel te zijn in het behalen van doelen.

‘Het is goed om je werk eens tegen het licht te houden en na te denken over de werkwijze’, vindt Neefs. ‘We hebben te maken met een enthousiast bestuur dat naar ons luistert en ons veel vertrouwen en vrijheid geeft. Dat draagt eraan bij dat wij onze diensten op een passende manier kunnen aanbieden: laagdrempelig, klantvriendelijk, servicegericht en flexibel.’

Samenwerken

Om in een gebied met bijna 58.000 inwoners doortastend te kunnen handelen, is een goed voorveld en een warm netwerk van levensbelang, stelt Neefs. ‘Intensieve samenwerking en korte communicatielijnen zorgen ervoor dat wij uit de voeten kunnen. Daarvoor heb je andere partijen nodig, dat kunnen we niet alleen. Intern kunnen we altijd terecht bij onze collega’s op de afdelingen Wmo, re-integratie & participatie en bij de kwaliteitsmedewerker. En ook met externe partijen werken we fijn samen, daardoor zijn binnen een week na de intake de eerste lijnen al uitgezet. Denk bijvoorbeeld aan Humanitas, SchuldHulpMaatje en WelZijn Krimpenerwaard en alle vrijwilligers die hulp bieden bij de administratie, het aanvragen van toeslagen en regelingen, het maken van een budgetoverzicht of een aflossingsplan. En Stichting Urgente Noden (SUN), die inwoners helpt bij geldnood. Samen kom je gewoon echt verder.’

Flexibiliteit

De schulddienstverleners hebben hun thuisbasis bij het Serviceloket van de gemeente Krimpenerwaard, in een karakteristiek pand in Bergambacht. ‘Gesprekken kunnen ook op een van de andere locaties, telefonisch of online plaatsvinden. Daarnaast gaan we regelmatig op huisbezoek’, vertelt Arreman. ‘Het beleid van de gemeente is gericht op het wegnemen van drempels en dat laten we ook in de praktijk zien. Voor de meeste mensen is het al een overwinning om de telefoon te pakken en ons te bellen, dan gaan wij niet moeilijk doen over de locatie voor een afspraak. Ook zijn we flexibel met de tijden en spreken we eventueel voor of na werktijd af, als dat beter uitkomt voor de klant. Zodra er andere onderwerpen ter sprake komen, bijvoorbeeld een probleem bij het ophalen van vuilnis, dan zetten we dat binnen de organisatie verder uit. Als ambtenaar heb je nu eenmaal te maken met een imagoprobleem; hier kunnen we tegenop boksen door de verbinding te zoeken met de inwoners en ons op alle mogelijke manieren voor hen in te spannen.’

Ambitie

Arreman en Neefs zijn gericht op het versterken van het netwerk en de betrokkenheid van iedereen binnen dat netwerk bij de opgave die er ligt. Neefs: ‘Onze ambitie? Creatief zijn in het oplossen van schulden en meer inzetten op het bieden van perspectief, vooral ook bij jongeren. De verkorting van de termijn van 36 naar 18 maanden in de Wsnp die ingaat in 2024 zal ook gevolgen hebben voor ons werk. Belangrijk om hierop te anticiperen.’