‘Met Hoofdzaak } Werk laten we zien wat er mogelijk is’

Al jaren is hij het gezicht van de aanpak van het stigma op psychische aandoeningen op het werk. Eerst als ervaringsdeskundige en ambassadeur, later ook als projectleider bij Samen Sterk zonder Stigma en de laatste jaren bij cliëntenorganisatie MIND. Vanaf het begin organiseert hij vanuit MIND de Campagne Destigmatisering, onderdeel van Hoofdzaak } Werk. Een kennismaking met Thomas Pruijsen, bedrijfskundige, marketingstrateeg, campagneleider.

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: nee, het uiteindelijke doel is niet dat nog veel méér mensen met een ernstige psychische aandoening intensieve begeleiding krijgen op weg naar betaald werk, vindt Thomas Pruijsen, projectmedewerker Werk bij MIND. Ook al zijn de 3500 trajecten die nu via Hoofdzaak } Werk (HZW) jaarlijks gerealiseerd worden eigenlijk nog maar een druppel op een gloeiende plaat. Want naast die trajecten staan er nog tienduizenden mensen aan de kant. Wat is dan wel de oplossing? ‘Je moet een samenleving willen waarin iedereen gewoon mee kan doen. Op alle terreinen, dus ook in betaald werk.’

Thomas Pruijsen was de afgelopen jaren de drijvende kracht achter de tientallen gesprekken, trainingen, informatiebijeenkomsten en workshops, georganiseerd in het kader van de Campagne Destigmatisering van Hoofdzaak } Werk. Voor werkgevers, HR-managers, uitkeringsinstanties, ggz. Begrijp hem niet verkeerd. Hij vindt de opbrengst van HZW enorm. Pruijsen: ‘Als er via HZW mensen aan het werk komen van wie niemand dat verwacht had, dan planten we zaadjes. Dan laten we zien wat er mogelijk is, wat iemand kan bijdragen. Dat iedereen profiteert als iedereen echt mee kan doen.’ En het is natuurlijk geweldig voor de mensen zelf, die de kans krijgen om zich te laten zien op de werkvloer.

Bliksemafleider

‘Maar we moeten wel oppassen,’ vindt Pruijsen. Binnen Hoofdzaak } Werk is vooral toegeleid naar trajecten met intensieve persoonlijke begeleiding, zoals IPS. ‘Dat is wat we altijd doen in Nederland als mensen in de problemen komen,’ zegt hij. ‘Dan zoeken we de oplossing in individuele begeleiding. In aanpassing van het individu. Zeker, er zijn mensen die daar bij gebaat zijn. Maar het mag geen bliksemafleider worden. Want er ligt een veel dieper maatschappelijk probleem onder.’

Voor mensen met ernstige psychische aandoeningen is dat vooral een gebrek aan ruimte: de vooroordelen zijn groot en de flexibiliteit op de werkvloer is vaak klein. Pas je in het perfecte plaatje met je gedrag, je emoties, je capaciteiten en je energie, dan kun je overal aan de slag. Pas je daar niet in, dan wordt het lastig. ‘We proberen soms te veel om mensen individueel zo te veranderen dat ze wél in het plaatje passen. We moeten ook zorgen dat er ruimte komt voor mensen die daar niét in passen.’ Vandaar dat de Campagne Destigmatisering vooral heeft ingezet op trainingen, workshops en voorlichting. Zoveel mogelijk mensen bereiken, het liefst werkgevers. ‘De mindset moet anders,’ is de overtuiging van Thomas Pruijsen. ‘We moeten naar een psychisch gezonde werkvloer. Een mentaal gezonde werkomgeving. Als standaard. En vooral: als verantwoordelijkheid van de werkgever. Ook financieel.’

Gewone dingen

Ook binnen de ggz zou echt anders gewerkt kunnen worden, als het gaat om betaald werk voor cliënten. Pruijsen: ‘Het is heel vreemd dat uitkeringsinstanties als het UWV je zo snel mogelijk weer aan het werk willen hebben, terwijl de ggz mensen daar nog altijd vaak van weg wil houden. Mijn idee zou zijn dat je bij elke ggz-intake standaard vraagt: Heb je werk? Ben je daar tevreden over? Hebben je klachten iets met je werk te maken, of met het feit dat je niet werkt? Wat zijn je wensen, je dromen voor de toekomst? Hoe gaan we daar naartoe werken? En dan echt bij iedereen. Hoe complex je problemen ook zijn. Ga uit van normalisering. Je cliënt is een gewoon iemand, met problemen, maar toch. Dus heb het over de gewone dingen van het leven.’

Want natuurlijk zijn er mensen die hulp hard nodig hebben. ‘Mijn ideaal is dat er zo weinig mogelijk apart geregeld hoeft te worden voor mensen. Maar als het dan toch nodig is, dan liefst zo gemakkelijk, zo laagdrempelig mogelijk. Niemand hoeft zich te schamen dat ‘ie hulp nodig heeft.’

Opbrengst

Misschien wel de grootste opbrengst vindt Thomas Pruijsen dat het programma domeinoverstijgend werkt. Werkgevers, uitkeringsinstanties, ggz en cliëntenorganisaties. Uit de hokjes, weg van de labels, over de kunstmatige schotten heen. ‘Hoofdzaak } Werk draagt echt bij aan een ander mensbeeld. Dat is grote winst!’

Dit is een publicatie uit het magazine Hoofdzaak } Werk. Meer lezen? Mail ons: hoofdzaakwerk@divosa.nl