Ümit Baş: ‘Ik hou van praten, maar nog meer van doen'

De rol van regionale verbinder statushouders voor arbeidsmarktregio Drechtsteden past Ümit Baş goed. Hij ging voortvarend aan de slag en ontwikkelde onder meer het WerkFit-traject. Met succes. ‘We proberen werkgevers zoveel mogelijk te ontzorgen.’ 

Hoe vul jij de rol van regionale verbinder statushouders in?

‘Ik ben erg hands-on, begin januari startte ik als regionale verbinder. Het voordeel is dat ik al langer voor Drechtsteden werk, mensen kennen me hier al én ik ben een echte netwerker. Ik steek daar veel tijd in, heb nauwe contacten met mijn collega’s van de sociale dienst, met het bedrijfsleven, met bestuurders.

In week twee trapten we ook het eerste WerkFit-traject af. Daar ben ik trots op. De groep oude-wetters – mensen die onder de Wet inburgering 2013 vallen – bestaat uit ruim 800 mensen. Daarnaast er zijn er ruim 1000 statushouders die onder de Wet inburgering 2021 vallen. Deze groepen willen we in beweging krijgen, bij voorkeur toeleiden naar betaald werk. WerkFit is een manier, waarbij kandidaten in zes weken tijd – met behoud van uitkering – klaargestoomd worden voor de werkvloer.

Als aftrap heb ik twee bijeenkomsten georganiseerd en daar zijn de twee lopende werktrajecten aan de kandidaten, aangedragen door collega consulenten, gepresenteerd. Op dit moment is er keuze uit het traject productie-logistiek en groenonderhoud. Wij willen dit graag uitbreiden met de trajecten bouw en infrastructuur en transport en logistiek. Daar wordt hard aan gewerkt binnen de dienst.’  

‘Kandidaten spreken hun voorkeur uit voor een traject en worden gekoppeld aan werkgevers. Er is een proeftijd van zes weken met behoud van uitkering. Kandidaten werken maximaal twee dagen in de week. We bouwen het langzaam op, met deze groep gaan we niet van nul naar honderd. Zeker niet bij mensen die al jaren om verschillende redenen niet konden meedoen. We plannen iedere twee weken een evaluatiemoment in met de kandidaat en de bemiddelaar. Het doel is dat mensen aan het einde van het traject met een arbeidsovereenkomst naar buiten lopen of een volgende stap in hun ontwikkeling kunnen maken.'

'Ik ben ondernemend en een echte verbinder. In verschillende rollen heb ik me altijd beziggehouden met werk en inkomen. Eerst als adviseur op het werkgeversservicepunt, later hield ik me als zelfstandige bezig met kandidaten binnen de Wet Banenafspraak. Dat was de eerste keer dat ik in het werk in aanraking kwam met statushouders. Na drie jaar startte ik als consulent uitstroom en vanuit die rol ben ik doorgegroeid naar regionaal verbinder. De naam verbinder zegt het al. Ik kan goed netwerken en het leek me een geweldige opdracht. Eén waar ik echt energie van krijg.’  

Waarom werkt deze aanpak?

‘Ik hou van praten, maar nog meer van handelen. Ik werk fulltime aan WerkFit, met twintig uur per week kom je er niet. Als het aankomt op de samenwerking met een organisatie ben ik kritisch. Een werkgever moet echt dedicated zijn. Anders werkt het niet.

Het is maatwerk: alle partijen moeten het met het plan eens zijn, anders komt het niet vooruit. We willen werkgevers zo veel mogelijk ontzorgen. De weerstand wegnemen. Het aannemen van statushouders moet niet ten koste gaan van hun bedrijf. Ook sturen wij altijd een vaste begeleider vanuit de gemeente mee de werkvloer op. Dat gebeurt lang niet overal. Deze begeleiders houden de kandidaten actief en scherp. Als iemand zonder bericht niet op komt dagen, dan stapt de begeleider de auto in, belt aan bij de kandidaat en wijst hem of haar op diens verantwoordelijkheden. De begeleiders zijn soms echt de stok achter de deur. De begeleiders zijn nu nog medewerkers van de gemeente, maar in de toekomst hopen wij hiervoor speciale ontwikkelcoaches aan te kunnen nemen. Inmiddels is een aantal kandidaten in het bezit van een vast dienstverband na het afronden van het WerkFit traject. Zij zijn de ambassadeurs voor de nieuwe ronde. Een voorbeeld voor anderen.’ 

Je bent heel gedreven, waar komt jouw drive vandaan?

‘Ik zie mezelf echt als een motivator, ‘oude-wetters’ – bij ons ook wel de impulsgroep genoemd – staan soms door een life event of ziekte jaren aan de kant. Zo lang stil zitten doet iets met iemand. Het vuurtje gaat uit. Ze hebben een vlammetje nodig, een duwtje in de rug. Vertrouwen en een stukje aandacht. Want na zo’n lange tijd is het niet altijd makkelijk om weer mee te doen. Soms merk ik die angst voor verandering.’

‘Ik ken deze doelgroep, ben zelf opgegroeid in een multicultiwijk en zag veel problemen om me heen. Ik weet met welke belemmeringen mensen te maken krijgen. Vroeger in gesprekken gaf ik ze vaak advies, als een soort oudere broer. Het is belangrijk dat ze kansen zien en weten wat het betekent om te werken in Nederland. Ook voor Nederlanders geldt dat ze door een reorganisatie op straat kunnen komen te staan en op zoek moeten naar werk. Iedere burger heeft het recht op een uitkering. Een vergoeding voor de lasten. Maar een bijstand betekent ook de plicht om mee te draaien in de maatschappij. En die regel moet gehandhaafd worden. Dan ben ik misschien streng. Ook dat kan voor beweging zorgen.’

Welke uitdagingen kom je tegen?

‘Werkgevers hebben soms twijfels over het aannemen van statushouders. Het is aan mij de taak om die twijfels weg te nemen. Soms krijg ik achteraf terug dat organisaties positief verrast zijn over het niveau waarop hun nieuwe collega’s Nederlands spreken. Communicatie is key. Om teleurstelling te voorkomen is het belangrijk om voortdurend met werkgevers in contact te staan.’

‘Soms geven kandidaten aan dat ze het werk in het traject, bijvoorbeeld in de productie, niet leuk vinden. Natuurlijk mogen ze een andere baan zoeken, maar zolang ik geen arbeidscontract van een andere werkgever in mijn handen heb, moeten ze doorgaan met WerkFit. Het belangrijkste is dat ze weer actief zijn. Je moet kunnen levelen met de doelgroep. Vragen stellen. Soms vraag ik aan kandidaten: ‘Jouw kinderen komen thuis van school en zien dat papa en mama thuiszitten, wat doet dat met je, wat doet dat met de kinderen?’ Dat geeft stof tot nadenken. Vaak komen ze daar later nog op terug. Dat is voor mij en voor de kandidaat een stap voorwaarts.’