Vroegsignalering: meer signalen van drinkwaterbedrijven

Drinkwaterbedrijven trekken bij gemeenten eerder aan de bel wanneer inwoners hun rekening niet op tijd betalen. Het aantal signalen dat gemeenten ontvangen van deze bedrijven is in de eerste helft van dit jaar flink gestegen. Dat blijkt uit halfjaarcijfers van de Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden, waarin betalingsachterstanden van vaste lasten (huur, water, energie en zorg) van 289 gemeenten worden bijgehouden. De cijfers zijn vandaag gepubliceerd op de Landelijke Bijeenkomst Vroegsignalering die Divosa samen met NVVK en de VNG organiseert.

Het idee achter vroegsignalering is dat gemeenten snel in contact kunnen treden met een huishouden dat de rekening niet op tijd betaalt. Op die manier kunnen ze snel hulp bieden, zodat de (schuld)problemen niet groter worden. In de eerste helft van dit jaar ontvingen gemeenten in totaal 416.000 signalen van verhuurders, zorgverzekeraars en energie- en drinkwaterbedrijven. Daarvan was 18 procent afkomstig van drinkwaterbedrijven. In dezelfde periode vorig jaar was dat nog 9 procent. 

Kamermotie

De toename bij de drinkwaterbedrijven hangt mogelijk samen met een Kamermotie die vorig jaar is aangenomen. Daarin staat dat het onaanvaardbaar is dat huishoudens worden afgesloten van water, met name wanneer er kinderen in het spel zijn. Eerder deed de rechter een uitspraak met dezelfde strekking.  Omdat afsluiting nu geen optie meer is, moeten drinkwaterbedrijven daar iets mee. Vroegsignalering kan uitkomst bieden.

Zorg

De betalingsachterstanden bij zorgverzekeraars vormden in de eerste helft van dit jaar 41 procent van het totaal. Het aantal signalen dat zij aanleveren is nagenoeg gelijk aan het jaar ervoor. Signalen van betalingsachterstanden van verhuurders en de energiebedrijven zijn elk 20 procent van het totaal, waarbij er dit jaar iets meer huursignalen en iets minder energiesignalen zijn ten opzichte van de eerste helft van 2023. Sinds het tweede kwartaal van vorig jaar houdt de monitor ook bij wanneer de energie bij een huishouden dreigt te worden afgesloten (zogeheten eindeleveringssignalen). Het tweede kwartaal van dit jaar liet hier een lichte stijging zien.

Peiling over aanpak

Divosa heeft ook onderzoek gedaan naar de vroegsignaleringsaanpak van gemeenten. Het blijkt andermaal dat hoe vaker een gemeente met een inwoner contact zoekt, hoe groter de kans op succes is. Standaard een brief of mail als eerste contactpoging is een relatief eenvoudig middel dat goed lijkt te werken. Ook blijkt een persoonlijk bericht via WhatsApp succesvol. Veel hangt af van de tijd en capaciteit die in een gemeente beschikbaar zijn. Op dit moment loopt ook een wettelijke evaluatie naar vroegsignalering. Die moet februari volgend jaar klaar zijn.