Factsheet gezinsmigranten: rapportage werk, inburgering en onderwijs 2021

Sinds 1 januari 2022 hebben gemeenten weer een rol bij de inburgering van statushouders én andere inburgeringsplichtige migranten. Die andere inburgeringsplichte migranten zijn vooral gezinsmigranten: niet-Nederlandse migranten die naar Nederland verhuizen om hier bij hun partner te kunnen zijn. Ook kan het gaan om kinderen die bij hun ouders gaan wonen.

Daarnaast is er nog een klein aantal inburgeringsplichtige ‘overige migranten’, bestaande uit imams, rabbijnen, kloosterlingen en vreemdelingen met een niet-tijdelijke humanitaire status.

Er zijn gezinsmigranten met en zonder inburgeringsplicht. Jongeren onder de 18 jaar zijn niet inburgeringsplichtig. Wie uit een Europees land komt, hoeft ook niet verplicht in te burgeren. Andere nationaliteiten moeten dat wel. Dat maakt dat de groep inburgeringsplichtigen uit de hele wereld kan komen. (1)

Deze publicatie gaat over de inburgeringsplichtige gezins- en overige migranten. Gemeenten kennen deze groep nog niet zo goed, terwijl de nieuwe inburgeringswet stelt dat gemeenten wel een rol spelen in de begeleiding: dat betekent dat zij samen met de inburgeraar een plan maken en advies geven over een leerroute of onderwijs. Ook bieden gemeenten oriëntatiemogelijkheden voor de arbeidsmarkt en participatie. In tegenstelling tot statushouders moeten gezins- en overige migranten hun inburgering zelf bekostigen, eventueel met een lening.

Wie zijn de gezinsmigranten met een inburgeringsplicht?

Hoeveel inburgeringsplichtige gezinsmigranten wonen er nu al in de gemeente? Zijn zij aan het werk? Hoe vaak slagen zij tot nu voor hun inburgeringsexamen? En met welk taalniveau? Deze informatie helpt gemeenten op weg om iets meer zicht te krijgen op de groep die zij de komende jaren gaan begeleiden.

Natuurlijk hebben deze cijfers geen één op één voorspellende waarde. De groep nieuwe inburgeringsplichtige gezinsmigranten kan in een gemeente immers van jaar tot jaar verschillen in omvang en samenstelling. Ook geven deze cijfers geen zicht op de Turkse gezinsmigranten, omdat zij tot 1 januari 2022 vrij waren gesteld van de inburgeringsplicht.

Definitie gezins- en overige migrant

Deze publicatie brengt de groep gezins- en overige migranten in beeld met de volgende kenmerken:

• Inburgeringsplicht gekregen in de periode 2014-2021. (Voormalig inburgeringsplichtigen blijven we volgen). De groep bevat dus mensen die al langer in Nederland wonen en mensen die pas kort in Nederland zijn. (2)
• Leeftijd 18-65 jaar.
• Ingeschreven bij een gemeente die meedoet aan de Divosa Benchmark.
• Vreemdelingen die zich vestigen bij een statushouder, bijvoorbeeld als gezinshereniger of nareiziger, worden niet meegenomen in deze groep maar zijn onderdeel van de groep statushouders die wij volgen in de Benchmark Statushouders.

Hoewel we altijd naar de inburgeringsplichtige gezins- en overige migranten in totaal kijken, noemen we de groep in deze publicatie vaak kortweg gezinsmigranten. Dit komt omdat de gezinsmigranten het overgrote deel van de groep omvatten (92%). (3)

Deze publicatie

In deze publicatie rapporteren we over de peildatum 31 december 2021. We gaan onder andere in op spreiding, inburgering, werk en onderwijs. We geven het beeld weer van de 182 deelnemende gemeenten aan de Divosa Benchmark Statushouders. Dat is 53% van de gemeenten. In deze gemeenten woont 61% van de Nederlandse bevolking.

Het aantal inburgeringsplichtige gezins- en overige migranten in deze benchmark is op peildatum eind december in totaal 44.330. Volgens gegevens van DUO werden in de periode 2014-2021 landelijk gezien in totaal 57.399 personen inburgeringsplichtig. Daarmee omvat de benchmark 77% van het aantal inburgeringsplichtige migranten. Dat betekent dat gemeenten met relatief veel inburgeringsplichtige gezinsmigranten binnen hun grenzen, in de benchmark oververtegenwoordigd zijn. Daarmee is de dekking van de benchmarkcijfers behoorlijk goed.

Databronnen en inzicht in gemeentelijke gegevens

De data voor deze publicatie komen van het CBS, die op een privacy-vriendelijke manier bestanden koppelt om de kenmerken van de groep gezinsmigranten in beeld te brengen. Gemeenten die meedoen aan de Divosa Benchmark Statushouders kunnen op het online benchmarkplatform een rapportage downloaden met cijfers op gemeenteniveau waarin we de groep volgen over de periode 2018-2021.