Factsheet statushouders: rapportage werk, onderwijs en inburgering 2021

Inburgeringsplichtige statushouders kunnen onder de oude Wet inburgering ontheven worden van de inburgeringsplicht als zij door een psychische, verstandelijke of fysieke beperking niet in staat zijn om aan de inburgeringsplicht te voldoen, of als zij aantoonbaar geleverde inspanningen hebben gedaan en toch niet geslaagd zijn. Uit de cijfers blijkt dat het aantal inburgeringsplichtige statushouders met een ontheffing toeneemt. Eind 2020 had 19% van de statushouders een ontheffing. In 2021 stijgt dit percentage naar 20,9%.

Onder de nieuwe wet zijn de mogelijkheden voor een ontheffing beperkter. Er kan alleen een ontheffing worden verleend op medische gronden of vanwege Bijzondere Individuele Omstandigheden. De ontheffing vanwege Aantoonbare Geleverde Inspanningen (AGI) is komen te vervallen. Mensen die onder de oude wet een ontheffing AGI zouden hebben gekregen, komen onder de nieuwe wet in de Zelfredzaamheidsroute (ook wel Z-route genoemd). De inschatting is dat 15% van de inburgeraars met een asielachtergrond de Z-route zal afleggen.

De eerste ervaringen met de leerbaarheidstoets wijzen een andere richting op: 39% van de inburgeringsplichtigen die de leerbaarheidstoets heeft afgelegd, heeft de uitkomst ‘niet haalbaar’ ontvangen. Dit sluit niet aan bij de verwachtte 15%. In de praktijk blijkt de toets opstartproblemen te hebben en is de betrouwbaarheid nog niet honderd procent. In een Kamerbrief kondigt het ministerie van SZW verbeteracties aan die voor het eind van 2022 plaats moeten vinden.