Factsheet statushouders: werk, onderwijs en inburgering

Door de coronacrisis stokt de groei van het aandeel statushouders met werk. In de eerste helft van 2020 werkt 29,1% van de statushouders die sinds 2014 naar Nederland zijn gekomen. Eind 2019 was dat nog 30,5%. Maar al vóór de coronacrisis vlakte de groei af. Dit blijkt uit de Divosa Benchmark Statushouders.

De groei van het aantal werkende statushouders stagneert al in de herfst van 2019 en zet vervolgens - dus al vóór de coronacrisis in maart 2020 - om in een daling van 1,4%. Vooral bij de mensen die 2014 en 2015 een verblijfsstatus kregen neemt het aandeel werkenden af.

Minder kleine banen

In de eerste maanden van de coronacrisis zijn het de statushouders met kleine banen tot 0,3 fte die hun werk hebben verloren. Ook al voor de crisis bleken deze mensen zeer kwetsbaar op de arbeidsmarkt, blijkt uit onderzoek van het SCP en het CPB.

Aantal statushouders in de bijstand blijft gelijk

Uit de Divosa Benchmark blijkt ook dat het percentage statushouders in de bijstand sinds de uitbraak van corona gelijk is gebleven. Zowel in het eerste kwartaal van 2020 als in het tweede kwartaal  van 2020 is dit 56,9%, terwijl daarvoor dit percentage daalde.

Dat het percentage statushouders in de bijstand gelijk is gebleven, terwijl het percentage werkende daalt, valt te verklaren doordat veel statushouders met korte, parttime contracten ook gebruik maken van een bijstandsuitkering. De coronacrisis leidde ertoe dat zij hun werk moesten inleveren, maar hun (aanvullende) uitkering behielden.

Opwaartse trend stopt

De daling van het aantal werkende statushouders lijkt medio 2020 nog beperkt. De vraag is hoe de trend voor statushouders doorzet in de tweede helft van 2020. In de jaren hiervoor bleek juist een toename van het aantal statushouders dat in Nederland integreert: in 2019 werkte 30,5% van de statushouders tegenover 23,4% in 2018. Daarnaast daalde in 2019 het aantal statushouders in de bijstand van 70,6% naar 58,3%. 

Nieuwe Wet inburgering

Op dit moment hebben gemeenten een belangrijke rol in het begeleiden van statushouders naar werk en participatie. Als de nieuwe Wet inburgering in 2022 van kracht gaat, krijgen zij de regie over de volledige inburgering. Samen met de VNG en SZW moedigt Divosa gemeenten aan om de inburgeraars die in 2021 instromen, waar mogelijk te begeleiden in de geest van de nieuwe wet. Daarvoor komt ook een extra ondersteuningsaanbod vanuit Divosa en de VNG.

Om welke statushouders gaat het?

Het gaat in het onderzoek om statushouders tussen de 18 en 65 jaar, die vanaf januari 2014 een verblijfsvergunning ‘asiel’ hebben gekregen en ingeschreven zijn bij de gemeente. Dit kunnen mensen zijn die al een paar jaar in een gemeente wonen, maar ook pas een maand. De Divosa Benchmark rapporteert dus over de hele groep statushouders die sinds 2014 in Nederland is. Het CBS legt in een recente publicatie de focus op de groep die tussen 2014 en 2015 een verblijfsstatus heeft gekregen.