Gemeenten aan de slag met datagedreven werken

Organisaties kunnen eigenlijk niet meer om datagedreven werken heen. Het helpt ze inzichten te verkrijgen om tot betere resultaten te komen. En toch is het voor veel gemeenten nog een hele zoektocht om echt datagedreven te gaan werken. Waar komt dat door en hoe kun je er toch mee beginnen? 

Nieuw is het verzamelen en analyseren van data natuurlijk niet, maar het heeft door de jaren heen wel een veel prominentere plek ingenomen binnen organisaties. Beslissingen worden meer en meer genomen op basis van betrouwbare informatie dan op intuïtie of ervaring. Ook voor gemeenten kan datagedreven werken bijdragen aan een betere beleidsontwikkeling en -uitvoering, zeker binnen het sociaal domein dat steeds complexer wordt. Zie ook de publicatie Eenvoud in complexiteit. Sommige gemeenten hebben hun weg al aardig gevonden in het datagedreven werken, andere voelen zich nog een beetje verdwaald in deze relatief nieuwe wereld. 

Informatie in plaats van data

'Waar moeten we beginnen?' of: 'We willen wel, maar waar halen we de tijd vandaan?', zijn volgens Anna van der Schors, procesmanager Data en onderzoek bij Divosa, veelgehoorde vragen als het gaat om datagedreven werken. ‘Het wordt vaak gezien als iets heel groots dat moet worden opgezet, maar je kunt er ook klein mee beginnen.’ Collega procesmanager Larissa van Es voegt toe: ‘Er is ook wel angst voor het woord data, omdat dat klinkt als iets ingewikkelds. Maar als je in plaats daarvan over ‘informatie’ spreekt, is die angst vaak al een stuk minder.’ 

Mensen zijn nodig

Iets anders waar gemeenten tegenaan lopen, is dat werken met data meer vraagt dan alleen het opzetten van goede datasystemen. ‘Je hebt ook mensen nodig die de vertaalslag kunnen maken tussen bijvoorbeeld beleid en technisch gegevensbeheer.  IT-afdelingen zijn vaak meer gericht op hardware en meestal minder bezig met data-analyse’, zegt Van Es. ‘Daarnaast hebben ze te maken met datageletterdheid, of eigenlijk een gebrek daaraan. Lang niet iedereen is bedreven in het interpreteren van cijfers en grafieken. Dus als je als organisatie aan de slag wil met datagedreven werken, zul je moeten investeren in die datageletterdheid.’  

Blijven ontwikkelen

Divosa ziet graag dat datagedreven werken wordt ingebed in de werkwijze van gemeenten, aldus de twee procesmanagers. Teamleiders hebben daarin een belangrijke rol. Van Es: ‘Het is hun taak om de medewerkers te laten zien dat de gemeente zich committeert aan deze manier van werken en ze uit te leggen waarom bepaalde gegevens worden verzameld. Daarna is het zaak ze op de hoogte te houden van wat er gebeurt met de data die zij verzamelen, zodat zij zien wat hun bijdrage is.’  

Lerende organisatie

‘Er verandert veel en in hoog tempo binnen het sociaal domein’, besluit Van der Schors. ‘Je moet blijven ontwikkelen om wendbaar te zijn als organisatie en toekomstgericht te denken. Het is dus heel belangrijk om een lerende organisatie te zijn en dat ook te faciliteren voor je medewerkers. Datagedreven werken is daar een integraal onderdeel van.’

Divosa bouwt momenteel aan een community Data en onderzoek. De community is bedoeld om vraagstukken rondom datagedreven werken op te halen, inzicht te krijgen in de onderzoeksvragen die leven en gemeenten met elkaar te verbinden. Kijk voor meer informatie en aanmelden op deze pagina over de community Data en onderzoek.