Overslaan en naar de inhoud gaan

Handreiking Studietoeslag

Laatste update:

5 Studietoeslag als aparte inkomensvoorziening, geen (bijzondere) bijstand

5.4 Verzoek = aanvraag

Studietoeslag kan op verzoek van de belanghebbende door het college worden verstrekt. Het begrip verzoek wordt niet gedefinieerd zoals het begrip aanvraag in artikel 1:3 lid 3 Awb. Een aanvraag is een verzoek van een belanghebbende om een besluit te nemen. Het begrip verzoek moet hier wel worden gezien als een aanvraag.

Uitwerking in beleidsregels

Het is aan te bevelen om in beleid te bepalen dat een verzoek om studietoeslag moet worden ingediend via een aanvraagformulier. Dat voorkomt dat mondelinge en telefonische verzoeken als verzoek om studietoeslag zouden moeten worden aangemerkt. Dat voorkomt ook procedures daarover.

Zie de modelbeleidsregels studietoeslag (artikel 4 lid 1) voor een voorbeeld.

Dat betekent dat afdeling 4.1.1. Awb van toepassing is. De bewijslast voor het recht op studietoeslag ligt daarmee ook bij de belanghebbende. (1)

Iedereen kan aanvragen

Let op: Artikel 36b lid 3 Pw bepaalt het volgende: ‘Het verzoek kan worden gedaan door een belanghebbende die:

  1. studiefinanciering ontvangt op grond van de Wet studiefinanciering 2000, niet zijnde het levenlanglerenkrediet, of een tegemoetkoming krijgt op grond van hoofdstuk 4 van de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten; en
  2. geen recht heeft op een uitkering op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten.’

Deze bepaling zou zo gelezen kunnen worden dat alleen mensen die studiefinanciering of een tegemoetkoming WTOS ontvangen en geen Wajong-uitkering studietoeslag mogen aanvragen. Maar zo mag de bepaling niet worden gelezen. De bepaling maakt duidelijk wie recht op studietoeslag heeft. Iedereen mag een aanvraag voor studietoeslag indienen. Alleen als niet aan de voorwaarden van lid 3 is voldaan, zal die aanvraag niet leiden tot toekenning van studietoeslag. Zo’n aanvraag moet worden afgewezen omdat niet is voldaan aan de voorwaarden. Maar zo’n aanvraag kan niet buiten behandeling worden gesteld vanwege het feit dat iemand niet behoort tot de doelgroep van de studietoeslag. Dat is namelijk een inhoudelijke beoordeling.

Aanvraag minderjarige

Ook minderjarigen kunnen recht op studietoeslag hebben. Er geldt voor het recht op studietoeslag namelijk geen minimumleeftijd meer (zie hoofdstuk 4.4). Zie hoofdstuk 3.1 voor de hoogte van de studietoeslag voor 15-, 16- en 17-jarigen. Een 15- of 16-jarige zal in de praktijk niet snel recht hebben op studietoeslag. Gedacht kan worden aan leerlingen die een of meer klassen hebben overgeslagen.

Toestemming

Minderjarigen mogen alleen zelf een aanvraag indienen voor studietoeslag met toestemming van hun wettelijke vertegenwoordiger. (2) Als de toestemming ontbreekt en niet kan verondersteld te zijn gegeven is een minderjarige handelingsonbekwaam. Minderjarigen worden vertegenwoordigd door een ouder of ouders of een voogd of twee voogden. Toestemming is niet nodig als de minderjarige tot een redelijke waardering van zijn belangen in staat kan worden geacht. (3)

Er gelden geen regels voor de manier waarop de wettelijk vertegenwoordiger toestemming geeft. Wel moet de toestemming uitdrukkelijk zijn verleend voor het aanvragen van studietoeslag. Algemene toestemming voor het verrichten van rechtshandelingen is niet geldig. (4)

De wettelijk vertegenwoordiger kan ook zelf studietoeslag aanvragen voor de minderjarige. Dat kan, zelfs als de wettelijke vertegenwoordiger de minderjarige toestemming heeft gegeven om zelf een aanvraag in te dien. Door het geven van toestemming is de wettelijk vertegenwoordiger niet onbevoegd geworden om de rechtshandeling zelf te verrichten. Ook kan de wettelijke vertegenwoordiger altijd de toestemming intrekken.

Als de belanghebbende wettelijk vertegenwoordigd wordt door twee personen, bijvoorbeeld beide ouders, dan zijn zij beiden bevoegd gezamenlijk de toestemming te geven. Ze mogen dat ook ieder afzonderlijk doen, als de andere ouder daar geen bezwaar tegen maakt. (5)

Praktijkvoorbeeld

Safiyah van 16 wil studietoeslag aanvragen. Haar beide ouders hebben het ouderlijk gezag. Safiyah kan zelf studietoeslag aanvragen, maar ze moet dan wel toestemming hebben van haar ouders. Het is voldoende als een van haar ouders toestemming geeft, omdat de andere ouder daar geen bezwaar tegen heeft. De ouders kunnen ook studietoeslag voor Safiyah aanvragen.

Inlichtingenplicht en terugvorderen

De inlichtingenplicht rust op de minderjarige. Die is namelijk belanghebbende bij het verlenen van studietoeslag en het terugvorderen van bijstand. Dat staat los van de vraag of een minderjarige handelingsbekwaam is.

Voetnoten

  1. CRvB 23-7-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2589.
  2. Artikel 1:234 lid 1 BW.
  3. Zie Stb. 2022, 125, p. 6.
  4. Artikel 1:234 lid 2 BW.
  5. Artikel 1:253i lid 1 BW.

Inhoud