Factsheet Overtredingen van de inlichtingenplicht

In deze factsheet geven we een beknopt overzicht van de feitelijke situatie rondom geconstateerde overtredingen van de inlichtingenplicht en de daaruit voortkomende vorderingen en boetes. We hebben hierbij gebruik gemaakt van landelijke cijfers over de periode van juli 2018 tot en met september 2020. (1)

Wat is de inlichtingenplicht?

De inlichtingenplicht (artikel 17 van de Participatiewet) stelt dat een bijstandsgerechtigde alle informatie aan de gemeente moet geven die van invloed kan zijn op het recht op of de hoogte van de uitkering. Als blijkt dat iemand die een bijstandsuitkering ontvangt, niet tijdig en volledig informatie (inlichtingen) heeft gegeven aan de gemeente, wordt het teveel ontvangen bedrag teruggevorderd. Ook kan er een boete opgelegd worden. Dit is bepaald in de in 2013 in werking getreden ‘Aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving’ (ook wel Fraudewet genoemd).

De Fraudewet is in 2016 na rapporten van de Ombudsman en uitspraken van de CRvB aangepast. De hoogte van de boete was in de oorspronkelijke Fraudewet altijd 100% van het terug te vorderen bedrag. Na de aanpassingen is het mogelijk om de boete af te stemmen op de ernst van de overtreding, de mate van verwijtbaarheid en de omstandigheden van betrokkene. Ook is het mogelijk om een waarschuwing te geven in plaats van een boete als de uitkeringsgerechtigde in de twee jaar ervoor nog niet eerder een waarschuwing heeft gehad.