Werkwijzer Gespreksvoering
Laatste update: 01 juni 20193 Motiveren (zelfsturing vergroten)
Introductie Motiveren (zelfsturing vergroten)
Hoe zorg je dat mensen het heft in eigen hand gaan nemen? In dit hoofdstuk zien we dat zelfsturing afdwingen minder goed werkt dan mensen motiveren zelfredzamer te worden. Dit hoofdstuk gaat dieper in op motiveren en hoe je motivatie in een gesprek stap voor stap kunt vergroten.
Sturen op zelfsturing sluit aan bij inzichten uit de psychologie over hoe motivatie ontstaat en versterkt kan worden.
Misvattingen over motivatie
Als je maar hard genoeg straft kun je iemand altijd motiveren
Straffen (en belonen) versterken motivatie hoogstens tijdelijk; als de straf of beloning stopt, verdwijnt de motivatie ook. Bovendien zijn totaal ongemotiveerde mensen ongevoelig voor belonen of straffen. Ze hebben het gevoel dat ze geen enkele controle meer hebben over hun leven en verwachten dat wat ze doen toch niets oplevert. Bij deze motivatie is er vaak wel meer aan de hand, iemand is bijvoorbeeld depressief.
Mensen die niets doen zijn altijd ongemotiveerd
Soms zien mensen ergens het belang wel van in, maar komen ze niet in actie omdat ze niet goed weten hoe te beginnen of te weinig zelfvertrouwen hebben. Ze hebben dan hulp nodig om in beweging te komen of hun zelfvertrouwen te vergroten.
Het is niet goed als motivatie niet uit iemand zelf komt
Soms heeft iemand een klein zetje nodig, een stimulans van buitenaf om iets te ondernemen. Daarna wordt de autonome motivatie (‘ik wil’ in plaats van ‘ik moet’) weer aangeboord. Veel van wat we doen, doen we ook omdat we het relevant vinden (stemmen bij verkiezingen) of om een straf te voorkomen (je aan de snelheidslimiet houden). Het is niet realistisch te denken dat iemand altijd intrinsiek gemotiveerd kan zijn.