Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2022

Het lezen van de (bijstands)cijfers uit onze benchmarkjaarraportage 2022 die hier voor je ligt, is razend interessant. Je ziet duidelijk hoe, na een dip rond coronatijd, de daling in het bijstandsvolume doorzet, hoe zowel de instroom als uitstroom daalt, hoe de leeftijd van bijstandsgerechtigden verandert (vooral 55-plus) en hoe de groep die langer in de bijstand zit, verder toeneemt.

Het zijn cijfers waarmee je als gemeente je beleidskeuzes goed kunt onderbouwen. Dat gemeenten bijvoorbeeld van een work- naar skill-, nu naar een life-aanpak gaan, is duidelijk te herleiden uit deze cijfers. De groep die nu in de bijstand zit is weliswaar kleiner, maar blijft er ook langer in zitten en heeft dus intensievere begeleiding nodig.

Toch willen we met deze cijfers nadrukkelijk niet uitnodigen tot reactief beleid. Naast deze ‘actuele stand van het land’ zetten we daarom vanuit de benchmarks in op de verhalen achter die cijfers en op benchlearning. Zodat deze cijfers samen met de verhalen erachter en de geleerde lessen houvast kunnen bieden voor een visie op duurzaam beleid. Beleid waarbij het áltijd eerst om de mens gaat en we niet te lineair van work naar skill naar life gaan, maar beleid dat juist flexibel en geïntegreerd is. Beleid dat áltijd de mens first zet en daarnaast ruimte biedt om accenten te leggen op work, skill of life. Soms is in begeleiding de focus op werk nodig én mogelijk vanwege een aantrekkende arbeidsmarkt, soms is betaald werk gewoon geen optie. Of we nou in een gemeentehuis hebben bedacht dat het work moet zijn of niet.

Andersom kan dat net zo goed voorkomen. Zelf dacht ik bijvoorbeeld dat Oekraïense vluchtelingen in Nederland wel iets anders aan hun hoofd zouden hebben dan werken, maar niets bleek minder waar. Zij wilden juist wel meteen aan de slag, ze wilden dankbaarheid tonen, iets terugdoen en iets kunnen overmaken naar het thuisland. Dan moet je als overheid niet krampachtig willen vasthouden aan een life-aanpak, maar dan moet je flexibel zijn en kijken naar wat er nodig is. Laat de cijfers, de verhalen én de duiding ervan in deze jaarrapportage daar een mooie aanzet voor zijn.

Erik Dannenberg,
voorzitter Divosa