Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2022

In 2022 constateerden gemeenten bij 4,4% van de bijstandsgerechtigden een overtreding van de inlichtingenplicht. Hiermee zijn de overtredingen van de inlichtingenplicht lager dan in 2021, toen dit percentage op 5,8% lag. Hiermee lijkt een dalende trend te worden voortgezet. In 2020 constateerden gemeenten bij 5,5% van de bijstandsgerechtigden een overtreding van de inlichtingenplicht, en in 2019 bij 7,0%. 

Het percentage overtredingen inlichtingenplicht betreft het totaal aantal vastgestelde overtredingen van de inlichtingenplicht in een jaar gedeeld door het gemiddelde aantal bijstandsuitkeringen in hetzelfde jaar. Bij één persoon kunnen meerdere overtredingen van de inlichtingenplicht worden geconstateerd. Het gaat bijvoorbeeld om het verzwijgen van inkomsten, een onjuiste opgave van het woonadres of een onjuiste opgave van de samenstelling van het huishouden. Hierdoor hebben deze mensen onterecht een uitkering ontvangen of een te hoog bedrag ontvangen.

Gemeenten met minder dan 50.000 inwoners constateerden minder vaak  een overtreding van de inlichtingenplicht (3,5%) dan middelgrote en grote gemeenten (respectievelijk 4,7% en 4,5%).

De dalende trend zou veroorzaakt kunnen worden door een veranderende focus van gemeenten. Waar een aantal jaren terug vaker de nadruk op handhaving en fraudebestrijding werd gelegd, zijn aandacht voor de menselijke maat en maatwerk steeds belangrijker geworden.