Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2022

Met de versoepeling van de coronamaatregelen kwam in 2022 ook een einde aan het coronasteunpakket. Maar de ene tijdelijke maatregel werd snel opgevolgd door een volgende. Gemeenten moesten afgelopen jaar snel schakelen van de Tozo en TONK naar de leefgeldregeling voor Oekraïners en de energietoeslag. Er was sprake van een blijvende druk door het groeiende takenpakket.

De daling van het aantal mensen in de bijstand in 2021 zette in 2022 door. Daarmee zet de trend die sinds 2016 zichtbaar is zich door.

Herziening van de Participatiewet

De afgelopen jaren kwamen verschillende elementen uit de Participatiewet ter discussie te staan. In de zomer van 2022 zijn de uitkomsten van een beleidsanalyse door minister Schouten (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) gepresenteerd. In het rapport ‘Participatiewet in balans’ zijn verschillende beleidsopties voor een wijziging van de wet opgenomen. Eenvoud, uitvoerbaarheid en de menselijke maat staan centraal.

De beleidsopties zijn verdeeld in oplossingsrichtingen voor de ‘korte’ termijn (spoor 1) en de lange termijn/domeinoverstijgend (spoor 2). In het najaar van 2022 is ook spoor 3 geïntroduceerd. Spoor 3 richt zich op de bevordering van de vakkundigheid van professionals die werken bij de gemeente aan de uitvoering van de Participatiewet.

Daarnaast is het wetsvoorstel breed offensief in 2022 door de Eerste en Tweede Kamer gegaan. De eerste wetsaanpassingen die ervoor moeten zorgen dat mensen met een arbeidsbeperking aan het werk gaan en blijven zijn per 1 januari 2023 in werking getreden:

• De mogelijkheid om deeltijdwerk niet meer volledig af te trekken van de bijstandsuitkering van een werknemer die werkt met loonkostensubsidie.
• Wijziging kostendelersnorm, zodat jongeren tot 27 jaar niet meetellen als kostendeler voor hun huisgenoten.

Per 1 juli 2023 treden nog meer maatregelen in werking.

Krapte op de arbeidsmarkt

De spanning op de arbeidsmarkt liep in 2022 verder op. Het aantal banen steeg in 2022 opnieuw, terwijl het aantal werklozen afnam. Voor werkgevers in Nederland betekende dit dat het steeds moeilijker werd om nieuw personeel te vinden.

Daarnaast zette de flexibilisering van de arbeidsmarkt zich door. Het aantal zzp’ers bleef groeien. Eind 2022 waren er 128.000 zelfstandigen meer dan het jaar daarvoor.