Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2020

Voor 10% van de personen met een bijstandsuitkering registreren gemeenten eind 2020 een ontheffing van de arbeidsplicht. Mensen met een ontheffing zijn vrijgesteld van de plicht om werk te zoeken, werk te aanvaarden en werk te behouden. Het aantal ontheffingen is in 2020 met 10% iets lager dan de 11% in 2019. Tussen 2018 en 2019 bleef het aantal ontheffingen gelijk.

Het percentage ontheffingen wordt beïnvloed door de samenstelling van het bestand en gemeentelijke beleidskeuzes. Als de bijstand stijgt door economische tegenwind, leidt dat over het algemeen tot een lager percentage ontheffingen. De nieuwe instroom in 2020 kan dus een verklaring zijn voor het iets lagere percentage ontheffingen in 2020 ten opzichte van 2019. Er zitten dan meer mensen in de bijstand die prima kunnen werken, maar even geen baan kunnen vinden.

Ook gemeentelijke beleidskeuzes hebben effect. Zo hebben gemeenten in 2018 en 2019 hun bestanden opnieuw onder de loep genomen, omdat daar toen weer meer tijd voor was. Mogelijk heeft dit toen tot meer ontheffingen geleid.