Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2023

Breed Offensief

De wetswijziging Breed Offensief heeft als doel meer mensen met een beperking aan een baan te helpen en aan het werk te houden. De wetswijziging is in 2023 per 1 januari gefaseerd ingevoerd en op 1 juli 2023 in werking getreden. Het Breed Offensief is een brede agenda om de arbeidsmarktkansen voor mensen met een arbeidsbeperking te vergroten. Doelen van de maatregelen uit het Breed Offensief zijn:

• makkelijker maken voor werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking aan te nemen;
• mensen met een arbeidsbeperking voor langere tijd aan het werk krijgen;
• werk voor mensen met een arbeidsbeperking aantrekkelijker maken (bijvoorbeeld door meer inkomen);
• zorgen dat werkgevers en werkzoekenden elkaar makkelijker vinden.

Herziening van de Participatiewet

De afgelopen jaren zijn verschillende elementen uit de Participatiewet ter discussie komen te staan. In de zomer van 2022 zijn de uitkomsten van een beleidsanalyse door minister Schouten (Armoede, Participatie en Pensioenen) gepresenteerd. In dit rapport, met de titel ‘Participatiewet in balans’, zijn diverse beleidsopties voor een wijziging van de wet opgenomen. Eenvoud, uitvoerbaarheid en de menselijke maat staan centraal.

In 2023 is vervolgens het wetsvoorstel Participatiewet in Balans in internetconsultatie gegaan en heeft minister Schouten in juni de Tweede Kamer via een visiebrief geïnformeerd over haar visie op de langere termijn (spoor 2).

Eind december 2023 informeerde de minister de Tweede Kamer via een Kamerbrief over de verdere voortgang van het programma Participatiewet in Balans. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kiest ervoor om de herziening van de Participatiewet vorm te geven via dit programma. En doet dit samen met de partijen die het meest te maken hebben met de Participatiewet: gemeenten, bijstandsgerechtigden en professionals in het sociaal domein.

Met het programma Participatiewet in Balans wil het kabinet mensen een voldoende en zeker bestaansminimum bieden en hen stimuleren deel te nemen aan de samenleving. Iedereen doet mee naar vermogen. Daarbij houdt de overheid rekening met individuele mogelijkheden en persoonlijke omstandigheden. 

De met spoor 2 beoogde (nieuwe) wet is goed te begrijpen, eenvoudiger en biedt passende ondersteuning met heldere rechten en plichten. De uitgangspunten zijn vertrouwen en een realistisch en positief mensbeeld. Daarvoor is ook een cultuuromslag nodig in de hele keten: van denken in systemen naar er zijn voor mensen.

Het programmaplan omvat drie sporen: 

• Spoor 1 betreft een wetsvoorstel met daarin een samenhangend pakket aan maatregelen waarmee de regering een eerste, stevige stap wil zetten naar een uitvoering van de Participatiewet waarbinnen vertrouwen en de menselijke maat kernwaarden zijn. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2025.
• In spoor 2 wordt fundamenteler gekeken naar de doelen en uitgangspunten van de wet en de wijze waarop de wet vanaf de basis opnieuw kan worden opgebouwd: de herziening van de Participatiewet.
• Spoor 3 omvat initiatieven om vakkundigheid van professionals in de uitvoering te versterken en de uitvoering te ondersteunen, zodat zij straks voldoende handvatten hebben om volgens de bedoeling van de nieuwe wetgeving te werken en de beweging richting vertrouwen, eenvoud en menselijke maat te ondersteunen.

Het wetsvoorstel Participatiewet in Balans is in februari verzonden aan de Raad van State voor advies. 

Spanning op de arbeidsmarkt neemt in 2023 af, maar nog steeds krapte

De spanning op de arbeidsmarkt is in 2023 iets afgenomen, maar er is nog steeds sprake van krapte: er waren nog altijd meer vacatures dan werklozen.