Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2023
Laatste update: 29 april 2024Maatregelen
Meerderheid maatregelen opgelegd vanwege het niet voldoen aan arbeidsplicht
De overgrote meerderheid van de maatregelen werd opgelegd voor het niet voldoen aan de arbeidsplicht (83%). Dit percentage is hetzelfde als in 2022. Bij 7% ging het om gerelateerde verplichtingen, zoals het niet nakomen van de afspraken die gemeenten en bijstandsgerechtigden hebben gemaakt in het plan van aanpak. Of het niet zoeken naar werk of scholing in de verplichte zoekperiode voor jongeren tot 27 jaar.
In 8% van de gevallen ging het om ‘een tekortschietend besef van verantwoordelijkheid’. Hiervan kan sprake zijn als iemand zijn vermogen te snel heeft opgemaakt, bijvoorbeeld door iets te kopen wat echt niet nodig was.
2% van de maatregelen is opgelegd vanwege agressie. Bij 1% van de maatregelen was de oorzaak het niet of onvoldoende nakomen van de Wet taaleis Participatiewet. (1)
Zowel de uitvoering als de burger wensen een overheid die responsief is, ook als het gaat om handhaving in de sociale zekerheid en arbeidswetten. Wanneer burgers en bedrijven bewust de regels overtreden en er sprake is van misbruik, dan dient de overheid evengoed gepast te reageren door (informatiegestuurde) opsporing en sanctionering gesteund door adequate gegevensuitwisseling en samenwerking binnen de handhavingsketen.
Wanneer burgers en bedrijven de regels onbewust niet naleven, dan dient de overheid passend te reageren, te beginnen bij het intensiveren van preventieve inspanningen, waar nodig maatwerk toe te passen en de (handhavings)regelgeving zo eenvoudig en toegankelijk als mogelijk te maken. Naleving kan immers ook worden bevorderd door ervoor te zorgen dat regels goed aansluiten op de belevingswereld van burgers en bedrijven. (2)
| Categorie | Reden vermindering naar aanleiding van afstemming |
|---|---|
| Niet nakomen plicht tot arbeidsinschakeling | ‘Op het vlak van plicht tot arbeidsinschakeling’ |
| Niet nakomen van andere verplichtingen | ‘Niet nakomen tegenprestatie’, ‘niet nakomen verplichtingen plan van aanpak’, ‘niet (voldoende) zoeken naar werk in zoekperiode van vier weken’ en ‘niet (voldoende) zoeken naar scholing in zoekperiode van vier weken’ |
| Agressie | Agressie |
| Niet voldoen aan Wet taaleis | Niet (voldoende) nakomen van afspraken i.h.k.v. de Wet taaleis |
| Oorzaak partner | Oorzaak bij partner |
Voetnoten
- In de Participatiewet staat dat iedere bijstandsgerechtigde de Nederlandse taal op referentieniveau 1F moet beheersen. Als iemand niet voldoet aan de taaleis, moet diegene de taal beter gaan leren. Doet de bijstandsgerechtigde hiervoor geen moeite, dan mag de gemeente de bijstandsuitkering verlagen.
- Kamerbrief meerjarige handhavingskoers 2022-2025 (Rijksoverheid.nl, december 2021)