Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2023

Eind 2023 was 55% van de bijstandsgerechtigden 45-plusser. Dit is een optelsom van de laatste drie leeftijdscategorieën. In deze groep vallen ook de 65-plussers die door het verschuiven van de pensioengerechtigde leeftijd langer op bijstand aangewezen zijn. Inmiddels maken zij 4% van het bestand uit. Ten opzichte van 2022 zijn de categorieën 55-65 jaar en 65-plus gelijk gebleven en is de categorie 45-55 jaar 1 procentpunt kleiner geworden.

45-plussers zijn oververtegenwoordigd in de bijstand in vergelijking tot de Nederlandse bevolking van 18 tot en met 67 jaar. 55% van het bijstandsbestand is ouder dan 45, tegenover 47% van de bevolking van 18 tot en met 67 jaar. Jongeren tot 27 jaar zitten juist relatief weinig in de bijstand: zij maken 10% van het aantal bijstandsgerechtigden uit, tegenover 18% van de bevolking van 18 tot en met 67 jaar. (1) 

De hierboven geconstateerde ondervertegenwoordiging van jongeren in de bijstand hangt ook samen met het feit dat de meting betrekking heeft op de leeftijdsverdeling binnen de bijstandsgerechtigden op een specifiek peilmoment. Overall maakt een grotere groep jongeren onder 27 jaar binnen een kalenderjaar (veelal kortstondig) gebruik van de bijstand. 

Uit de rapportage In, uit- en herinstroom 2016 - medio 2021 bleek ook dat juist de jongeren relatief het vaakst van alle leeftijdscategorieën in-, en ook weer uitstromen uit de bijstand. Bij de door het CBS geconstateerde stijgende bijstandsafhankelijkheid van jongeren gaat het veelal ook om deze kortstondige bijstandsafhankelijkheid. De stijging kan daarbij wellicht ook deels worden verklaard uit het feit dat gemeenten, vooruitlopend op het wetsvoorstel Participatiewet in Balans, de 4-weken zoekperiode voor deze groep minder strikt lijken toe te passen.