Overslaan en naar de inhoud gaan

Bijstandsvorderingen: omvang, aantal en aflossing

Laatste update: 16 januari 2019

5 Waarom nieuwe vorderingen ontstaan

In deze paragraaf kijken we naar nieuw ontstane vorderingen. Het gaat hierbij dus om stroomgegevens. Dat is een andere manier van kijken dan op een peildatum het vorderingenbestand in beeld brengen. Door de focus op de nieuw ontstane vorderingen, krijgen we in beeld wat de reden is waarom vorderingen ontstaan. Vorderingen die snel weer worden afgelost, worden op deze manier ook zichtbaar.

Helft nieuwe vorderingen ontstaat door onverschuldigde betalingen

  • In 2017 ontstonden 220 duizend nieuwe vorderingen
  • 54% van de nieuwe vorderingen ontstond vanwege onverschuldigde betalingen
  • 16% ontstond door leningen
  • 14% door het overtreden van de inlichtingenplicht

Groot deel onverschuldigde betalingen te voorkomen

Een onverschuldigde betaling ontstaat als de gemeente onterecht te veel geld heeft uitbetaald, maar dit niet is te wijten aan de bijstandsgerechtigde. Meestal komt dit omdat de uitkeringsadministratie niet snel genoeg is bijgewerkt.

Het VNG Kenniscentrum Handhaving en Naleving liet een onderzoek uitvoeren naar het ontstaan van onverschuldigde betalingen in verschillende gemeenten. Hieruit bleek dat in deze gemeenten een significant deel van dit type vorderingen (tot wel tientallen procenten) had kunnen voorkomen omdat ze te wijten waren aan een gebrekkige interne communicatie of administratieve fouten en/of achterstanden. Het kwam bij deze gemeenten regelmatig voor dat de informatie die van invloed is op de hoogte van een uitkering tijdig bij iemand van de gemeente was gemeld, maar niet goed werd verwerkt, te lang bleef liggen of niet werd gedeeld met de persoon die dit zou moeten verwerken.

  • Het VNG Kenniscentrum Handhaving en Naleving ondersteunt gemeenten bij de analyse en aanpak van hun onverschuldigde betalingen. Meer informatie is te vinden op naleving.net. (Plan van Aanpak reflectieonderzoek naar oorzaken en ontstaan van niet-fraudevorderingen).
  • In de Divosa Benchmark Werk & Inkomen kunnen deelnemende gemeenten in 2019 de ontwikkeling van het aantal onverschuldigde betalingen in hun organisatie volgen en vergelijken met andere gemeenten.