De dunne lijn

De 24-jarige Santiago vertelt in de documentaire De dunne Lijn hoe CurrentWerkt hem helpt om zijn leven op te bouwen. Directeur Hilal Makhoukhi weet wat het betekent om een verkeerde afslag te nemen. Nu zet hij die kennis in om ‘brandstof’ en helpt ex-gedetineerden aan het werk.  

Zijn bedrijf is eigenlijk uit frustratie ontstaan, zegt Hilal Makhoukhi wanneer het gesprek al even aan de gang is. Hij zat zelf – inmiddels alweer 7 jaar geleden – een straf van 2,5 jaar uit. In die laatste maanden ging hij al aan de slag buiten de gevangenismuren. Hij kwam op de personeelsafdeling van een schoonmaakbedrijf terecht. De directeur wilde Makhoukhi – met zijn vlotte babbel – wel een nieuwe kans geven. En dat bleek een gouden greep. In no-time zette hij ook medegedetineerden aan het werk in de schoonmaak. 

Makhoukhi blikt terug: ‘Ik ben zelf niet goed begeleid, ik had die baan bij personeelszaken zelf geregeld, maar ik werd eigenlijk ontmoedigd door mijn casemanager in de gevangenis. Hij had liever dat ik in de kringloop zou gaan werken.’

Potentieel

Makhoukhi zag de verveling bij de andere jongens die vastzaten. ‘Zoveel onbenut potentieel. Mijn toenmalige werkgever vond het prima om hen ook een kans in schoonmaak te geven. “Ik vind het allemaal best, als ik er maar geen hoofdpijn van krijg”, zei hij.’

Zo ontstond al in detentie het idee voor een eigen bedrijf. De Rotterdammer was al ondernemer voordat hij vast kwam te zitten. ‘Ik heb mijn capaciteiten verkeerd ingezet. Ik ben in de bankwereld begonnen, ben directeur geweest, nam later een horecazaak over en heb toen een hoop verkeerde keuzes gemaakt.’ Hij kwam in de wiethandel terecht. De bekende lokroep van het snelle geld. Maar zijn succes in die wereld was van korte duur. Makhoukhi werd opgepakt en kwam vast te zitten.

(Tekst gaat verder onder de foto)

Kracht

De ondernemer weet en ziet nog steeds hoe groot de stap ‘naar buiten’, buiten de gevangenismuren is. De samenleving zit niet te wachten op ex-criminelen, het stigma is groot. ‘Ik dacht zelf ook: wat ga ik in godsnaam buiten doen? Alle ondernemers die me van vroeger kennen, weten dat ik binnen heb gezeten. Toen heb ik het omgedraaid. Ik ga van mijn zwakte mijn kracht maken.’

En met succes: inmiddels heeft zijn bedrijf CurrentWerkt al bijna 500 mensen in de regio Rotterdam aan het werk geholpen. De krappe arbeidsmarkt helpt bruggen te slaan. CurrentWerkt doet meer dan detacheren alleen en werkt inmiddels nauw samen met bedrijfsleven, gemeente en het onderwijs. ‘Je kunt mensen uit detentie niet meteen 40 uur per week aan het werk zitten. We laten ze in onze werkplaats eerst landen.’ Die eerste maanden leert hij zijn nieuwe krachten goed kennen. ‘Weet je, in de gevangenis heb je een heel strak programma. Bij alles wat je anders wilt, moet je toestemming vragen. Dat doet de zelfredzaamheid geen goed.’

Ontdooien

In de loods van het bedrijf in Rotterdam-Zuid leren ze met die vrijheid en ritme om te gaan. De jongens die net uit de gevangenis komen, zijn vaak boos op alles en iedereen. ‘Eigenlijk zijn ze verdrietig, maar dat is geen emotie voor een alpha-mannetje. We zien hier mensen echt ontdooien.’ 

De beroepsboeven pikt hij er zo uit. Mensen die geen afscheid van het wereldje kunnen nemen, die in detentie juist hun netwerk hebben uitgebreid. Makhoukhi vertelt over de loyale community die in detentie ontstaat. ‘Als je dan alleen maar negatieve verhalen hoort van Piet die al buiten is? Over hoe hij geen werk kan vinden en weer het verkeerde pad op gaat? Tsja, dan is het contact wanneer je zelf buiten staat, snel gelegd.’

Makhoukhi draait het graag om. Hij geeft het voorbeeld van Piet die bij hem terecht is gekomen en nu zonnepanelen legt. ‘Deze Piet vertelt een heel ander verhaal aan zijn vrienden in detentie. Hij hoeft niet meer de hele dag om z’n schouder te kijken, zijn vrouw is blij en kinderen weer trots. Dat zijn onze beste ambassadeurs.’

Drijfveer

Dat is misschien wel zijn grote drijfveer. ‘Labor omnia vincit’, klinkt het. Latijns voor Arbeid overwint alles. ‘Daar ben ik echt van overtuigd, ik zie mensen hier echt veranderen. En er zijn heel veel goedbedoelde projecten voor deze doelgroep, maar die stoppen dan vaak weer na een tijdje. Wij zijn gewoon een commercieel bedrijf. Mensen komen bij ons in dienst en worden gedetacheerd. Dat werkt.’

De ondernemer komt zelf regelmatig in de gevangenis. Ook die ene waar hij zelf heeft gezeten.  De eerste keer – hij was nog niet lang vrij – was vreemd. ‘Ik kwam langs een andere ingang binnen, kreeg een pasje mee. Maar toch kreeg ik dat benauwde, opgesloten gevoel weer.’

De tijd binnen heeft hem zeker veranderd.  ‘Ik was vroeger een behoorlijke pleaser, daardoor ben ik ook ergens ingerold. Ik was vroeger ook veel onrustiger. Ik ben nog steeds druk, maar heb meer rust gevonden.’ Het is even stil. ‘Mijn mensenkennis is gegroeid en dat komt dagelijks van pas. Ik denk echt – ook vanuit mijn geloof – dat alles met een reden gebeurt. Die periode dat ik vastzat, is niet voor niets geweest.’