De dunne lijn

Andrés Koorndijk groeit op in Amsterdam Zuidoost. Geluiden die anderen kunnen verwarren met vuurwerk, herkent hij als pistoolschoten. Inmiddels zet hij zich als jongerenwerker in Nieuwegein in voor jongeren die in een omgeving opgroeien waar de verleiding van de criminele wereld op de loer ligt. 

Waarom is de inzet van jongerenwerkers zo belangrijk?

‘Als jongerenwerker sta ik naast de jeugd. Veel instanties willen iets van ze, sommigen jongeren zijn het vertrouwen in organisaties en hulpverleners kwijt. Wij als jongerenwerkers nemen een andere rol aan, staan in dienst van de jongere. Ik ben jongerenwerker geworden om ze te laten zien dat er meer in het leven is dan de tegenslagen die ze kennen. Om ze perspectief te bieden. Dat doe ik door te kijken waar ze behoefte aan hebben en door te kijken wat we daarmee kunnen doen. We maken samen muziek, organiseren sportieve activiteiten. We kijken naar talent, naar waar ze goed in zijn. Níét naar wat ze niet kunnen.’

‘We praten veel, over hun thuissituatie, het verleden. Er zijn wijken in Nieuwegein waar veel kwetsbare jongeren wonen. Waarvan de ouders hard werken en weinig naar de kinderen omkijken. Waar er te veel mensen in een te kleine woning wonen. De jongeren leven op straat, maken daar vrienden. Komen zo criminelen tegen. De zucht naar macht en status is groot. Gezien worden, dat missen ze. Dit bespreken ze met me. Na een tijd win je vertrouwen, dat bouw je op met elkaar.’

Hoe handel je als je criminele activiteiten signaleert bij één of meer jongeren?

‘Ik ben niet degene die naar de politie stapt. Dat past niet bij mijn rol als jongerenwerker, bij het vertrouwen dat ik heb opgebouwd. Dat mag niet beschadigd worden. Tenzij er sprake is van een gevaarlijke situatie – voor de persoon zelf of de omgeving – dan hebben we altijd een meldplicht. Ik ben juridisch verplicht het te melden als een jongere bijvoorbeeld gewapend rondloopt. In zo’n situatie ben ik altijd transparant en ga ik in gesprek. Het is eens voorgekomen dat ik samen met een jongere naar de politie gestapt ben om zijn wapen in te leveren. Toen heb ik kunnen regelen dat hij er met een waarschuwing vanaf kwam. Een jongere ziet dan ook dat eerlijkheid wordt beloond.’

‘Als een jongere drugs verkoopt, dan is het een ander verhaal. Mijn taak is om dan te laten zien: het is niet goed waar je mee bezig bent, er zijn alternatieven. Soms luisteren ze hiernaar, soms ook niet. Dan komen ze vast te zitten. In dat geval ga ik als jongerenwerker op bezoek in detentie. We laten ze niet vallen.’

(Tekst gaat verder onder de foto)

Hoe maak je in een web van hulpverleners juíst als jongerenwerker het verschil?

‘De belevingswereld van jongeren verschilt heel erg van de belevingswereld van volwassenen. Dan ben ik als jongerenwerker nodig om de vertaalslag te maken, bijvoorbeeld richting de gemeente. Er zijn al langere tijd zorgen over de criminaliteit in Nieuwegein. Er wordt veel ingezet op veiligheid, maar daardoor verplaatsen criminele activiteiten zich achter de voordeur. Zo is er weinig zicht op hoe de jongeren groeien. Achter de voordeur, uit het zicht. Ik nodig ze graag bij ons uit, zodat we weten wat ze bezighoudt. Zodat ik het gesprek met ze aan kan gaan.’

‘Jongeren zijn de maatschappij van morgen en hun visie moet worden meegenomen. Maar het is ook belangrijk dat er iets tegenover staat. Mijn jongeren hebben voor Jellinek een rap geschreven over het gevaar van vapen, mét videoclip. Zo’n opdracht houdt ze van de straat. Ze ontdekken dat ze ergens goed in zijn, maken op een positieve manier deel uit van een groep. Voor een aantal is dit helemaal nieuw. Ze zien dat hard werken leuk kan zijn en dat het wordt beloond. Een financiële vergoeding is minstens net zo belangrijk, ook al zijn het jongeren. Ze kunnen ook geld verdienen door pakkies te verkopen op de hoek van de straat. Als jongerenwerker wil ik ze laten zien dat er andere manieren zijn. Dat je kunt kiezen voor een leven waarin je niet continue over je schouder hoeft te kijken. Als dat lukt, dan is mijn taak volbracht.’