Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2021

In 2021 constateren gemeenten bij 5,8% van hun bijstandsbestand dat de bijstandsgerechtigde de inlichtingenplicht heeft overtreden. Hiermee zijn de overtredingen van de inlichtingenplicht vrijwel gelijk aan 2020. In 2020 lag dit percentage op 5,5%. In 2019, voor corona, lag dit percentage op 7%.

Het lagere aantal vastgestelde overtredingen en opgelegde maatregelen kan te maken hebben gehad met de coronamaatregelen in 2020. Uit contact met Divosa-leden komt bijvoorbeeld naar voren dat gemeenten door de coronamaatregelen veel minder huisbezoeken hebben kunnen afleggen en dat de controle op een lager pitje is komen te staan. Veel gemeentelijke handhavers zijn ook ingezet bij de verwerking van aanvragen voor de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo).

Het percentage overtredingen inlichtingenplicht gaat over het totaal aantal vastgestelde overtredingen van de inlichtingenplicht in een jaar, gedeeld door het gemiddelde aantal bijstandsuitkeringen in hetzelfde jaar. Bij één persoon kunnen meerdere overtredingen van de inlichtingenplicht worden geconstateerd. Het gaat bijvoorbeeld om het verzwijgen van inkomsten, een onjuiste opgave van het woonadres of een onjuiste opgave van de samenstelling van het huishouden. Hierdoor hebben deze mensen onterecht een uitkering ontvangen of een te hoog bedrag ontvangen.

Gemeenten met meer dan 100.000 inwoners constateren iets vaker een overtreding van de inlichtingenplicht (6,3%) dan kleinere gemeenten (resp. 4,6% en 5,5%).

Bron: Voortgangsbrief aanpak Participatiewet en stand van zaken wetsvoorstel Breed Offensief (Ministerie van SZW, februari 2022)