Divosa Benchmark Werk & Inkomen • Jaarrapportage 2021

2021 was het tweede jaar van de coronapandemie. In de eerste maanden van het jaar was er nog sprake van een lockdown. Na het opheffen van veel beperkingen, herstelde de arbeidsmarkt zich krachtig. Daar deed ook een nieuwe lockdown in december vanwege de omikronvariant niets aan af. Eind 2021 bevond het aantal mensen in de bijstand zich weer op het niveau van voor de coronacrisis. Veel sombere voorspellingen zijn niet uitgekomen.

Tweede Kamerverkiezingen

In maart vonden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. Helaas heeft de vorming van een nieuw kabinet de rest van het jaar in beslag genomen. Hierdoor zijn een aantal beleidsvoornemens, zoals opgenomen in het wetsvoorstel Breed Offensief, vertraagd.

Regionale Mobiliteitsteams

Wel zijn, geïnitieerd door de coronacrisis, in 2021 Regionale Mobiliteitsteams (RMT’s) van start gegaan. De RMT’s komen voort uit een samenwerking van het ministerie van SZW, sociale partners, onderwijs, UWV en gemeenten. De inzet van de RMT’s is om ontschotte dienstverlening mogelijk te maken aan inwoners die dat nodig hebben om aan het werk te komen of te blijven.

Boodschappenaffaire 

In 2021 is de zogeheten boodschappenaffaire beeldbepalend geweest. Een vrouw uit Wijdemeren moest 7.000 euro aan bijstand terugbetalen na het aannemen van boodschappen van haar ouders. Dit  leidde landelijk tot grote verontwaardiging en discussie.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid beloofde te onderzoeken hoe er meer maatwerk kon worden geboden, maar tot het aanpassen van de wet is het nog niet gekomen. De Tweede Kamer nam in februari vorig jaar weliswaar een motie aan om de Participatiewet te hervormen, maar vanwege de lange formatie is dat nog niet omgezet in daden. Het ministerie is in 2021 begonnen met het opstellen van een nieuw beleidsplan om de Participatiewet te herzien.

Lokaal probeerden politici wel wat scherpe randjes weg te vijlen: in 84 gemeenten, waaronder grote steden als Den Haag, Rotterdam, Enschede, Den Bosch, Maastricht en Nijmegen, werden regels voor het aannemen van giften aangenomen of bestaande regels versoepeld. In vrijwel al deze gemeenten mogen bijstandsgerechtigden voortaan 1.200 euro per jaar aan giften accepteren. 

Toeslagenaffaire

Beïnvloed door de toeslagenaffaire werkt het nieuwe kabinet inmiddels aan het minder hardvochtig maken van de Participatiewet.