Handreiking Participatieverklaringstraject (PVT)
Laatste update:2 Uitvoering PVT en praktische voorbeelden
2.2 Uitvoering van bezoeken aan lokale waardendragers
Bezoeken aan ‘lokale waardendragers’ zijn uitstapjes in de lokale omgeving van de nieuwkomers waarbij zij de kernwaarden in de praktijk tegenkomen. Thema’s of domeinen waaraan de bezoeken worden gelinkt zijn bijvoorbeeld werk en inkomen, wonen, onderwijs en gezondheid. Deze bezoeken bieden nieuwkomers de mogelijkheid om te zien hoe de kernwaarde in de praktijk vorm krijgt. Onderstaande quote van een Syrische deelnemer illustreert hoe een bezoek aan een school gekoppeld is aan de kernwaarde gelijkwaardigheid:
In de school waar we naartoe zijn gegaan, waren 46 verschillende nationaliteiten. Het is fijn dat je met 46 nationaliteiten hetzelfde onderwijs krijgt. Dezelfde lerares, hetzelfde onderwijs, er is geen discriminatie. Het is belangrijk dat de regels voor iedereen gelden, ongeacht achtergrond.
Voorbeelden van bezoeken
In het afgelopen jaar zijn goede ervaringen opgedaan met allerlei bezoeken en activiteiten. Een voorbeeld hiervan is een bezoek aan de politie of wijkagent. Hoewel nieuwkomers dit bezoek van te- voren spannend vinden (voornamelijk vanwege negatieve ervaringen met de politie in het land van herkomst), reageren zij positief. De drempel om bij een wijkagent aan te kloppen, is nu minder groot. Bovendien leren agenten ook op hun beurt deze doelgroep en hun behoeften beter kennen.
Andere mogelijke locaties zijn: buurtcentra, verzorgingstehuizen, een zwembad, de bibliotheek, de huisarts, het sportcentrum en het gemeentehuis. Enkele leuke voorbeelden ontleend aan de pilot en aan Participatieverklaringstrajecten in gemeenten zijn:
| Gemeente(n) | Thema | Waarde/begrip |
|---|---|---|
| Tholen | Geschiedenis en architectuur: Historische stadswandeling door Tholen. Er werd niet alleen stilgestaan bij de geschiedenis; er was ook aandacht voor architectuur. Het thema architectuur kwam later ook terug bij een bezoek aan het Openluchtmuseum. |
Vrijheid/Participatie |
| Reusel-De Mierden | Cultuur in de lokale samenleving: Bezoeken aan de bibliotheek en de schaatsbaan. |
Vrijheid |
| Hillegom, Lisse en Teylingen | Cultuur in de lokale samenleving: Een groep Eritreeërs verzorgde een high tea voor bewoners in een verzorgingstehuis. |
Participatie/Solidariteit |
| Epe | Werk en inkomen: Speeddaterondes werden georganiseerd voor statushouders en werkgevers, waardoor sommige statushouders stages hebben gevonden. |
Participatie/Solidariteit |
Ook zijn er voorbeelden van bezoeken die meer in het teken van expressie van de deelnemers zelf staan (zie kader).
De gemeente Houten organiseerde een schilderworkshop gekoppeld aan het thema conflict en vrijheid. De schilderijen die de deelnemers hadden gemaakt, werden na afloop geëxposeerd. Dit heeft zowel effect gehad op de deelnemers als op de mensen met wie zij werkten. Het maakte de deelnemers letterlijk zichtbaar en gaf hun de mogelijkheid om iets concreets te doen met de bagage waarmee ze rondlopen.
Het is belangrijk dat de bezoeken goed aansluiten op de behoeften van de doelgroep zodat nieuwkomers voor zichzelf de link leggen tussen de ‘abstracte’ kernwaarde en hun eigen leven. Dan beklijven de waarden waarschijnlijk beter. Een voorbeeld: tijdens een bezoek aan een vrijwilligerscentrale of een bibliotheek (in het kader van vrijheid, solidariteit en participatie) ervaren nieuwkomers hoe het er op deze locaties aan toegaat, welke hulp zij hier kunnen vinden en hoe zij hier eventueel zelf aan kunnen bijdragen.
Meerdere kernwaarden per bezoek bespreken
Een bezoek kan gekoppeld worden aan meerdere kernwaarden (zie onderstaand voorbeeld), maar bespreek deze kernwaarden dan wel expliciet met de nieuwkomers. Wanneer dit niet gebeurt zijn de bezoeken wellicht heel nuttig op het gebied van zelfredzaamheid, maar voegen zij minder toe aan de kennis van de Nederlandse kernwaarden. De kernwaarden kunnen het beste voorafgaand aan de activiteit en tijdens klassikale lessen besproken worden. Tijdens het bezoek zelf is daar namelijk vaak weinig gelegenheid of energie voor.
Een cursusaanbieder maakte de kernwaarden bespreekbaar aan de hand van vijf thema’s die dicht bij de nieuwkomers staan, te weten: wonen, werk, onderwijs & opvoeding, gezondheidszorg en participatie. Voor ieder thema werden de kernwaarden in onderlinge samenhang ter sprake gebracht. Zo werden via het thema ‘werk’ de kernwaarden gelijkwaardigheid, solidariteit en participatie gekoppeld aan een bezoek aan de Sociale Dienst (Stroomopwaarts) van Maassluis.
Organisatorisch aandachtspunt: goede samenwerkingspartners
Een belangrijke voorwaarde bij het bezoeken van lokale instellingen is het hebben van goede samenwerkingspartners. De locatie moet zich voldoende bewust zijn van het belang van het traject en kennis hebben van de doelgroep. Ook moet voor de organisatie duidelijk zijn wat er van het bezoek wordt verwacht. Het helpt om langs te gaan bij de locatie voorafgaand aan het bezoek. Het opstellen van een toelichting met daarin doel en inhoud van het programma kan de gastvrouw/heer helpen bij de voorbereiding.
| Do | Don't |
|---|---|
|
|