Factsheet statushouders en gezinsmigranten: rapportage inburgering, onderwijs, werk en bijstand

Gemeenten hebben sinds begin 2022 de regierol op de inburgering teruggekregen. De Wet inburgering 2021 beoogt dat mensen sneller kunnen inburgeren en daardoor makkelijker kunnen meedoen in de Nederlandse samenleving.

Begin 2022 ging de nieuwe Wet inburgering in. Vlak na de invoering bleek dat verschillende nieuwkomers ten onrechte een kennisgeving hadden ontvangen dat zij onder de Wi2021 moesten inburgeren. DUO heeft daarop de toewijzing van inburgeringsplicht tijdelijk stopgezet. Dit heeft tot vertraging geleid in het starten met de uitvoering van de nieuwe wet bij gemeenten.

De cijfers in deze factsheet – die als peildatum 30 juni 2022 hebben – zeggen nog niets over de uitvoering van de nieuwe wet. In 2023 worden nieuwe indicatoren en cijfers over inburgeringsplichten onder de nieuwe wet toegevoegd aan de Benchmark Statushouders & Inburgering. Hierdoor kunnen extra inzichten verkregen worden over de uitvoering van Wi2021.

Andere belangrijke ontwikkelingen in het eerste jaar van uitvoering van de inburgeringswet 

In veel gebieden kwam de onderwijsroute (als een van de drie routes) niet van de grond. Pas nadat extra middelen door het ministerie van SZW waren toegezegd, kwam het inkoopproces op gang.

Door langere wachttijden voor huisvesting, verbleven statushouders langer in de azc's. Daarnaast waren er capaciteitsproblemen bij het COA en verbleven mensen vaak in azc's op grote afstand van de gemeente waaraan ze gekoppeld waren. Een vroege start werd daardoor moeilijker.

Ook hebben gemeenten knelpunten ervaren in de uitvoering van het financieel ontzorgen van de statushouders. Het late beschikbaar komen van toeslagen zorgde voor een 'gat' in de financiële planning. En afspraken met energieleveranciers kwamen niet goed tot stand.

In toekomstige factsheets zal op basis van nieuwe data aandacht worden besteed aan de uitvoering van de nieuwe inburgeringswet. Mogelijk dat de genoemde knelpunten dan nader onderzocht kunnen worden.