Factsheet statushouders en gezinsmigranten: rapportage inburgering, onderwijs, werk en bijstand

Inburgeringsplichtige statushouders kunnen onder de oude Wet inburgering ontheven worden van de inburgeringsplicht als zij door een psychische, verstandelijke of fysieke beperking niet in staat zijn om aan de inburgeringsplicht te voldoen, of als zij aantoonbaar geleverde inspanningen hebben gedaan en toch niet geslaagd zijn (Aantoonbare Geleverde Inspanningen).

In de cijfers is een stijging te zien in het aantal ontheffingen. In juni 2022 heeft 21,5% van de statushouders een ontheffing. In juni 2021 was dit percentage nog 19,7%. Het is waarschijnlijk dat dit aandeel zal blijven stijgen. De groep statushouders die al langer dan drie jaar een verblijfsvergunning heeft en de inburgering niet meer zal halen, wordt immer steeds groter.

Onder de nieuwe wet zijn de mogelijkheden voor een ontheffing beperkter. Er kan alleen een ontheffing worden verleend op medische gronden of vanwege Bijzondere Individuele Omstandigheden (BIO). Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om bijzonder schrijnende situaties. Deze worden niet nader omschreven en moeten op individuele basis worden omschreven en onderbouwd.

De ontheffing vanwege AGI is komen te vervallen. Een deel van de mensen die onder de oude wet een ontheffing AGI zou hebben gekregen, zou onder de nieuwe wet in de Zelfredzaamheidsroute (Z-route) geplaatst worden. De inschatting is dat 15% van de inburgeraars met een asielachtergrond de Z-route zal afleggen. 

Daarnaast blijkt uit de cijfers dat het aandeel statushouders met een verlenging daalt. In juni 2022 heeft 8% van de statushouders een verlenging lopen. In juni 2021 was dit 11,3%. Slechts 0,8% van de statushouders heeft een vrijstelling.