Handreiking maatwerk Participatiewet bij verblijf in en uitstroom uit instellingen

Iemand die gedetineerd is geweest, heeft er belang bij dat na afloop van detentie de uitkering zo snel mogelijk wordt opgestart als er geen andere inkomstenbron is. Er zullen in veel gevallen weinig reserves zijn voor de noodzakelijke levensbehoeften. Er zijn een aantal manieren om de uitkering heel snel opgestart te krijgen:

• Spreek af met penitentiaire inrichtingen uit de regio dat als een gedetineerde zich na detentie in de gemeente wil vestigen, dat de aanvraag een aantal (bijvoorbeeld 4) weken voorafgaand aan de vrijlating wordt ingediend. (1) Leg daartoe contact met de casemanager in de PI. Zo kan de gemeente aan de slag met de aanvraag en kan de gedetineerde informatie verzamelen. Bij vrijlating zijn dan nog slechts 4 weken over van de maximale afhandelingstermijn van 8 weken.

  Een aanvraag vanuit de PI is soms digitaal niet mogelijk, aangezien gedetineerden beperkt toegang hebben tot internet. Zorg dat aanvraagformulieren op papier beschikbaar zijn. Die kunnen dan zo veel als mogelijk worden ingevuld. De benodigde bewijsstukken die in de PI niet toegankelijk zijn, kunnen na de detentie worden ingeleverd. De dag van ontvangst van een onvolledige aanvraag is dan de ingangsdatum.
   

• Stel vast welke bewijsstukken echt noodzakelijk zijn voordat tot uitbetaling overgegaan kan worden en welke op een later moment kunnen worden overgelegd. Houdt bij het bieden van een hersteltermijn rekening met het feit dat bepaalde bewijsstukken vanuit de PI niet te verkrijgen zijn. Houd daar rekening mee bij het bepalen van de termijn waarbinnen de gegevens geleverd moeten zijn.
   
• Verstrek direct bij aanvraag een voorschot. Op die manier is het minder bezwaarlijk als de aanvraag niet direct is afgehandeld. Een voorschot moet wettelijk gezien ambtshalve binnen 4 weken worden verstrekt (art. 52 Participatiewet). Er staat niets in de weg om dat direct te doen. De hoogte van het voorschot kan worden afgestemd op de situatie, bijvoorbeeld 50 euro per week voor leefgeld als iemand in het eigen netwerk kan overnachten.
   
• Zorg voor een versnelde afhandeling. De afhandelingstermijn is maximaal 8 weken, maar gemeenten kunnen ervoor kiezen om wanneer dat nodig is de aanvraag veel sneller af te handelen. Noodzakelijke voorwaarde is uiteraard wel dat alle stukken aanwezig zijn.
   
• Houd de datum van melding aan als ingangsdatum als betrokkene geen geldig legitimatiebewijs bezit, maar wel bijvoorbeeld een rijbewijs of een verlopen paspoort. Spreek met de betrokkene een redelijke termijn (bijvoorbeeld 2 weken) af om alsnog een geldig legitimatiebewijs te laten zien.