Verslagen Inspiratielab on tour

Waarom het huishoudboekje?

Schuldsituaties zijn verschrikkelijk voor gezinnen, en kosten de maatschappij veel geld – gemiddeld 100 duizend euro per gezin. Veel aanmeldingen bij buurtteams gaan over geld(zorgen). En er is veel meer vraag naar die ondersteuning dan de gemeente kan bieden. Utrecht heeft hier met het Huishoudboekje een slimme oplossing voor ontwikkeld.

Nina Kox, gemeente Utrecht: ‘Het huishoudboekje ontzorgt mensen financieel. Het inkomen, toeslagen en uitkeringen komen binnen op een rekening van de gemeente. Van hieruit worden de vaste lasten gegarandeerd betaald. Soms gaan die kosten voor de baten uit. De gemeente buffert daarom tot 1500 euro per persoon. De gemeente financiert deze buffer. Het is goedkoper om nu 1500 euro te financieren, dan straks die 100.000 euro te moeten betalen.’ Zo wordt escalatie van schulden voorkomen.

Voor alle Utrechters

Het Huishoudboekje is er voor alle Utrechters die ondersteuning nodig hebben bij het betalen van de vaste lasten. Kox: ‘denk aan statushouders, mensen met flexibele inkomsten of mensen die net uit budgetbeheer komen. Zij kunnen instromen zonder dat er een einddatum op zit. De ondersteuning is er zolang het nodig is.’ Er doen nu ruim 100 mensen mee aan het Huishoudboekje. Zij ervaren rust, en hebben minder schulden. Dat voorkomt bewindvoering.

Een instrument in de voorbereiding op werk

Utrecht zet het Huishoudboekje actief in bij het voorbereiden van mensen op de overgang van uitkering naar werk. Werkmatchers Magaidy en Feride vertellen: ‘Het is een mooi hulpmiddel om zorgen weg te nemen wanneer er sprake is van onrust in de financiële situatie. Dit neemt een belemmering weg, zodat de begeleiding naar werk makkelijker kan verlopen. Vroeger konden we alleen hulp bieden bij schulden, nu kunnen we ook al inspringen als het lastig is rekeningen te betalen omdat het inkomen niet stabiel is. Dus ook als er geen schulden zijn, kunnen we nu wat doen. Dat is fijn.’

Het Huishoudboekje wordt heel luchtig ter sprake gebracht. ‘Het is een extra service, het is vrijblijvend: je kunt er ook weer heel makkelijk uitstappen.’

De reacties van mensen zijn heel verschillend. Feride: ‘Sommigen vertrouwen de gemeente niet, anderen vinden het heel fijn. Maar áls het geregeld is, dan gaan mensen wel makkelijker aan het werk.’

Medewerkers delen hun ervaringen

Medewerkers van het Huishoudboekje Elma en Marian vertellen hoe het proces dan verder gaat: ‘Als mensen mee willen doen, krijgen ze een incheckgesprek. Als mensen zijn aangemeld, nemen wij telefonisch contact op: wat speelt er, waarom wil je meedoen aan het huishoudboekje? Als daar geen gekke dingen uitkomen, maken we een afspraak. Dan maken we een budgetplaatje en stellen we het leefgeld vast. Mensen tekenen dan een volmacht en overeenkomst. Het budgetplaatje wordt via de app gemaakt. Vanuit de app wordt het doorgestuurd naar de backoffice.’

Naar een nieuwe standaard

Deelnemers van het Inspiratielab on Tour delen de probleemanalyse van de gemeente Utrecht. Volgens de aanwezigen kunnen gemeenten veel nadrukkelijker en veel eerder in het traject – eigenlijk al vanaf de aanvraag –duidelijk benoemen wat er met het inkomen gebeurt rond de overgang naar werk. Dat hoeft helemaal niet zwaar te zijn als je goed let op welke taal je gebruikt. Vermijd het woord ‘zorg’, ook in ‘voorzorg’ of ‘nazorg’. Aandacht vragen voor oplossingen als het Huishoudboekje kan ook via bijvoorbeeld scholen, of een festival.

Randvoorwaarden en onderdelen van die nieuwe standaard:

• algemene beschikbaarheid van de nieuwe standaard;
• opnemen standaardwerkwijze voor inkomstenverrekening;
• opnemen transitiebudget om specifieke belemmeringen weg te nemen.
• gerichte aandacht voor de zorgen en vragen van mensen;
• werken met kleine teams in de wijk.