Divosa Museum: 90 jaar sociaal domein

Niet iedereen voelt zich door de overheid gehoord en gezien. Anno 2024 is de roep om een nabije overheid urgenter dan ooit. Debacles als de Toeslagenaffaire hebben het vertrouwen in de overheid geen goed gedaan. 

Het sociale stelsel is bovendien veel te complex geworden, waardoor mensen inkomensondersteuning mislopen. Bestaanszekerheid is niet voor iedereen in Nederland vanzelfsprekend: zes op de tien huishoudens is financieel kwetsbaar. Belangrijke oorzaken zijn de woningnood, de energiecrisis en de coronacrisis uit voorgaande jaren.

Gemeenten kunnen niet wachten tot het landelijke systeem is gerepareerd en moeten met tijdelijke regelingen ervoor zorgen dat mensen kunnen rondkomen. Maar dat is niet genoeg. Om mensen echt te kunnen helpen, is meer ruimte nodig voor de uitvoering, stelt Divosa-voorzitter Erik Dannenberg. ‘Mijn sterke pleidooi zou zijn dat je niet alles vastlegt in de wet. Dat mensen zelf de afweging kunnen maken: deze persoon heeft rust nodig, en deze cliënt ga ik een duwtje geven. Dat kan je niet in protocollen vastleggen.’ Bij meer professionele ruimte hoort ook meer professionele verantwoording: waarom je in deze situatie dit doet en in de andere situatie dat.’

Het zou daarbij helpen als de mensbeelden achter de wetten meer geharmoniseerd worden, vindt de voorzitter. Een integrale aanpak blijft lastig, zolang de wetten in het sociaal domein verkokerd blijven. Dannenberg pleit dan ook voor één wet voor het sociaal domein. ‘Het zou me niets verbazen als het nog tien jaar duurt, misschien nog wel langer. Maar, kleine aanpassingen die we nu maken in de wetgeving kunnen helpen om er op termijn één wet van te maken. Zoals de herziening van de Participatiewet. Op termijn wil je de wet kunnen koppelen aan de Jeugdwet en de Wmo. Hoe ingewikkelder de problematiek, hoe lokaler en dichter bij de inwoner je moet samenwerken. In de toekomst hoop ik op een meer zorgzame samenleving.’