Divosa Museum: 90 jaar sociaal domein

Rond het jaar 1980 telt Nederland zo’n 500.000 mensen in de bijstand en met werkloosheidsregelingen. De vooruitzichten zijn ongunstig. De ontwikkeling van de automatisering leidt naar verwachting tot een gigantische vermindering van de werkgelegenheid. De werkloosheid loopt dan ook schrikbarend op en de werkdruk bij de sociale diensten neemt enorm toe. 

Eind 1981 springt Binnenlandse Zaken bij met extra middelen. Maar het is ontoereikend, het gaat gepaard met bezuinigingen op andere uitkeringsonderdelen. Ook wordt het niet in alle gemeenten gebruikt voor versterking van de sociale dienst. Dan kondigt staatssecretaris De Graaf forse bezuinigingen aan in de collectieve sector. In 1984 presenteert het kabinet het zogenaamde 1 juli-pakket. In plaats van een stelselherziening wordt er aan alle kanten gesneden in de huidige regelingen. Daglonen, WW, WWV en WAO gaan omlaag, huursubsidie gaat omlaag, huren gaan omhoog, inkomenstoetsen worden ingevoerd en uitkeringsduur wordt bekort.

De nieuwe Divosa-voorzitter Scheepbouwer trekt op het Divosa-congres van 1984 fel van leer. Voor Divosa is de vermenging van stelselherziening en bezuiniging onaanvaardbaar. ‘Meer dan ooit lijkt de regering zich te laten leiden door het uitgangspunt: ieder bezuinigt voor zich en de minima voor ons allen!’ Een tekort aan medewerkers, een snel groeiend cliëntenbestand, en een stroom van wijzigingen, uitbreidingen en detaillering van uitvoeringsvoorschriften legt de kiem voor een uitkeringsfabriek, waarin geen tijd meer is voor begeleiding.