Pilots inburgering van start tot finish, deel 2: B1-route

Gemeenten Sittard-Geleen, Beek en Stein namen deel aan één van de pilots om statushouders die al A2-niveau Nederlands hadden behaald naar B1 te coachen. Dit gebeurde via een lesprogramma dat gecombineerd werd met jobcoaching. Noortje Kramer, beleidsmedewerker bij de gemeente Sittard-Geleen en projectleider van de pilot: ‘Wat heel goed werkte, was de nauwe samenwerking tussen de taalaanbieder en de vaste jobcoach vanuit de gemeente, in combinatie met het persoonlijke contact met de deelnemers (ook op afstand). Ook hielp iedereens proactieve houding, de tussentijdse evaluaties en het begrip voor situaties die anders gingen dan we hadden gedacht.’

Twee taalaanbieders

Opvallend aan deze pilot is de bewuste keuze van de gemeente om met twee verschillende taalaanbieders te werken: een regionaal opleidingscentrum (ROC) en een particuliere taalschool. Kramer: ‘Het is een experiment dat je met elkaar aangaat en waarin het lerende element centraal staat. Hoe pakt een ROC het aan en hoe doet een particuliere aanbieder het? Het ROC doorloopt een planning die is aangepast op de schoolvakanties met een onderbreking in de zomer van zes weken. De vakantieperiode van de particuliere aanbieder was slechts drie weken waardoor zij de continuïteit in het leerproces beter konden borgen. Uiteindelijk heeft het ROC deze tijdelijke "achterstand" wel weer ingehaald.’

Eén jobcoach

De deelnemers waren verdeeld over twee taalaanbieders, maar werkten allemaal met dezelfde jobcoach die persoonlijke gesprekken met de deelnemers aanging. ‘De jobcoach was een directe lijn naar de taalaanbieders én de deelnemers, had wekelijks contact met iedereen om te kijken hoe het ging, en belde direct mensen op die afwezig waren bij de les om te kijken of er iets aan de hand was.’ Kramer voegt toe dat het werken met slechts één jobcoach de organisatie wel kwetsbaar maakte, maar door het eerder genoemde nauwe contact was dit het toch waard.

Gesprekken vooraf

Voor men begon met het traject ging de jobcoach twee keer in gesprek met de deelnemers. Het eerste gesprek focuste op motivatie. ‘Ter voorbereiding op het traject werd een beeld geschetst van hun en onze verwachtingen. Hier werd echt veel aandacht aan besteed, want we wilden realistische doelen stellen waardoor men gemotiveerd zou blijven. Wij wilden ook benadrukken dat het een kans was om gratis het taalniveau te verhogen, wat hen ook kan helpen om een passende werkplek te vinden.’ Later volgde een tweede gesprek om het actuele taalniveau te meten. Toen bleek dat door verminderd sociaal contact door corona niet iedereen nog op het A2-niveau zat dat ze eerder tijdens de inburgering gehaald hadden.

Participatie

In eerste instantie focuste het programma op taal en het creëeren van een goede basis om de vervolgstap naar participatie te maken. Samen met de deelnemer stelde de jobcoach het moment vast waarop de stap naar participatie kon worden gemaakt. Voor de één was dit na enkele maanden, terwijl de ander meer tijd nodig had. ‘De eerste periode lag de focus op taal, elkaar leren kennen en verkennen wat iedereen kon ondernemen. De dualiteit richting participatie kwam iets later.’

Kramer benadrukt dat het van belang is om het aanbod af te stemmen op de persoonlijke situatie. ‘Je moet de balans vinden tussen mensen goed laten landen en ze maatschappelijk begeleiden. Bij iemand met vijf kinderen moet je bijvoorbeeld wel kijken wat de mogelijkheden zijn. Je moet niet alleen de programma's op elkaar afstemmen, maar ook rekening houden met het gezinsleven en de financiële situatie.’

Resultaten

Volgens Kramer was het traject een succes. ‘Dat komt in hoge mate door de motivatie van de groep. Men ging zelf het belang zien en voelen. Het resultaat van de pilot is dat alle deelnemers hun taalniveau en hun kansen op actieve deelname aan de maatschappij hebben verhoogd. Vanaf moment één was het de vraag of het behalen van B1-niveau mogelijk was. In de praktijk bleek dat dit erg moeilijk was, vooral op het vlak van schrijven en lezen.’

‘De kracht van deze pilot zit in het investeren op persoonsniveau, nauw contact hebben, een vast aanspreekpunt en een duidelijke structuur in de samenwerking. Je kunt dit niet vanaf papier organiseren, je moet echt met elkaar het gesprek voeren en alle partijen moeten betrokken zijn.’

Van de 21 deelnemers zijn er vier doorgestroomd naar een opleiding, zes naar betaald werk en volgen er vijf momenteel de cursus Zo Werkt Het, die de gemeente aanbiedt aan statushouders en anderstaligen. Hierbij leren deelnemers alles over solliciteren en werken in Nederland.