Pilots inburgering van start tot finish, deel 6: Zelfredzaamheidsroute (Z-route)

In Midden-Groningen bleek de groep potentiële deelnemers voor de pilot Zelfredzaamheidsroute onder nieuwkomers enorm hoog. Genoeg reden voor een pilot, vond projectleider Karin Ernst. ‘Deze mensen hebben begeleiding nodig om zich te kunnen redden.’

Ernst is medewerker huisvesting en integratie vluchtelingen bij het werkbedrijf BWRI. ‘Samen met beleidscollega Alice Tamminga maakte ik een plan, want wij hadden dezelfde visie: deze mensen moeten zich kunnen redden.’ In januari 2020 startte de pilot, toen nog met één groep. Na de zomer konden meer deelnemers instromen en startten twee niveaugroepen. Het idee was: een carrousel met wekelijks wisselende thema’s en bijbehorende excursies, workshops en participatie-activiteiten.

Whatsapp-lessen

Na één ronde in de carrousel kwam corona. ‘We zijn snel met taallessen via WhatsApp gestart, en dat werkte eigenlijk heel goed.’ De docenten gaven dus tekstueel les, maar ook met behulp van filmpjes. Ook gaf een budgetcoach wekelijks een korte les over één klein onderwerp. ‘Denk aan het eigen risico bij zorgverzekeringen of het nut en de noodzaak van een uitvaartverzekering’, vertelt Ernst. ‘Geld en administratie bleek een belangrijk onderwerp, daarom schakelden we de budgetcoach van de gemeentelijke kredietbank in. Zij heeft heel goed werk gedaan. Deze groep bleek bijvoorbeeld niet heel rekenvaardig.’

Tussen de lockdowns door konden deelnemers bijeen komen voor wekelijkse workshops, spellen of oefenopdrachten. Zo deed een trainer een rollenspel over het afwijzen van verkopers op straat of aan de deur. Ook kon er één excursie doorgaan. ‘Begin 2020 zijn we naar het Medisch Centrum geweest, waar we uitleg kregen over allerlei zorgorganisaties daar.’ In de pilot leerde Ernst dat er veel wantrouwen is tegenover de gezondheidszorg. ‘En dat terwijl er ook best veel gezondheidsproblemen spelen. Tijdens persoonlijke gesprekken met de trainer spraken we met de deelnemers daarover.’

Ervaringsdeskundige

Ook bleek de carrousel iets te snel te draaien voor de deelnemers. En dus behandelden ze elk onderwerp iets langer. ‘We kwamen erachter dat mensen echt hele kleine stapjes vooruitzetten. Dan gaat het er steeds om: wat kan wel? Veel herhaling en plezier in de cursus bleken cruciaal.’ Een belangrijke rol was weggelegd voor stagiaire Fatima. De van oorsprong Syrische is ervaringsdeskundige en ondersteunde docenten met extra uitleg. ‘Ze sloeg vaak een brug tussen verschillende culturen. Dat was goud waard! Ook verving zij onze werkcoach toen die uitviel door ziekte, dat deed ze echt heel goed.’

Resultaten

De pilot bracht het inzicht dat de Z-route in Groningen echt apart van omliggende gemeenten moet worden aanbesteed. ‘Dit programma willen we namelijk lokaal en veilig aanbieden. Vervoer is in onze regio bijvoorbeeld al een grote uitdaging. We haalden in de pilot vier tot vijf mensen met onze eigen taxibusjes op uit de buitengebieden. Ook trainden we iemand om zelf met de bus te gaan. Als ik dan mensen naar de stad Groningen moet sturen, heb ik ze niet meer in zicht. Vertrouwen in de groep en begeleiders is voor onze deelnemers namelijk heel belangrijk.’ 

Ongeveer de helft van de deelnemers krijgt nog steeds dezelfde begeleiding als voor de pilot. Sommigen zijn meer uren gaan werken, ander werk gaan doen wat beter bij hen past en één persoon volgt nu een korte opleiding om straks betaald werk te kunnen doen.

Net als op de stagiaire, is Ernst trots op alle stapjes die deelnemers hebben gezet met de creatieve lesvormen en relevante onderwerpen in de lessen. ‘Een deelnemer die heel weinig Nederlands begreep en sprak, is zelfs boven niveau A1 uitgekomen. Hij kan zich echt beter redden. En met ons betrokken team hebben we ondanks corona een hechte groep weten te vormen.’