Pilots inburgering van start tot finish, deel 6: Zelfredzaamheidsroute (Z-route)

‘Wanneer zien we de ogen van onze deelnemers oplichten? Wanneer gaat er een steentje glimmen? We gaan op zoek naar de motivatie bij elke deelnemer.’ Coördinator Astrid Verschuren van VluchtelingenWerk omschrijft het treffend. Met het pilotprogramma wil de gemeente Velsen statushouders die nu soms langs de zijkant van de samenleving staan, mee laten doen.

‘Deze mensen die in het huidige systeem ontheffing krijgen van de inburgeringsplicht, dreigen vaak buiten beeld te raken. Deze pilot geeft ons nu de kans om voor deze speciale doelgroep veel meer te doen’, verduidelijkt coördinator Jacqueline Houwertjes van de gemeente Velsen. ‘Er zit zoveel potentie bij deze mensen.’

Divers

De 25 deelnemers zijn – na een brede intake – getoetst op leerbaarheid en zijn afhankelijk daarvan in een van de twee groepen geplaatst. ‘De mensen die ontheffing krijgen, zijn erg divers’, benadrukt de coördinator. ‘We hebben een groep waarbij uitstroom op taalniveau A1+ haalbaar is en die mogelijk later aan de slag kunnen in een betaalde baan. Voor deze groep ligt de focus op werk. Bij de andere groep, die het Nederlands nog nauwelijks beheerst, ligt de focus meer op zelfredzaamheid en op andere vormen van participatie.’

Stress-sensitief werken

In het programma wordt rekening gehouden met de verschillende manieren waarop mensen leren, vervolgt ze. ‘Dat wordt gecombineerd met aandacht voor de mentale gezondheid. We beginnen met Mindfit, dat is een psycho-educatieve training van VluchtelingenWerk.’

Ze wijst erop dat onderzoek laat zien dat veel nieuwkomers kampen met langdurige stress, wat vaak voor slaap- en concentratieproblemen zorgt. Ook heeft langdurige stress vaak een negatief effect op het zelfvertrouwen van nieuwkomers. ‘Deze pilot probeert daarom stressoren zoveel mogelijk te vermijden. In de training leren ze beter om te gaan met stress. We proberen echt stress-sensitief te werken. Dat betekent dat we niet beginnen met enorme verwachtingen en dat we kleine successen vieren, zodat iedere stap motiveert om weer een volgende te nemen. Het kan een grote stap zijn wanneer iemand bijvoorbeeld de huisarts heeft gebeld.’

Thema's en modules

In veertig weken – opgebouwd in blokken van tien weken – komen in modules allerlei thema’s aan bod. Naast taallessen is er onder meer aandacht voor digitale vaardigheden, het omgaan met financiën en kennis van de Nederlandse maatschappij. Coördinator Verschuren van VluchtelingenWerk: ‘In de les werken we veel met pictogrammen en beeldmateriaal. Naast de taallessen helpt een vrijwillige coach deelnemers om de taal in de praktijk te brengen.’

Naarmate het programma vordert, nemen de taaluren per module af en worden meer uren aan de participatie besteed. De participatiecoach van VluchtelingenWerk gaat samen met de deelnemer op zoek naar een werkplek, stage, vrijwilligerswerk of een activeringsplaats. De participatiecoach heeft wekelijks contact met de deelnemers en de werkgevers of instelling. Houwertjes: ‘We zoeken echt naar de optimale manier om de potentie van de deelnemers te benutten.’