Pilots inburgering van start tot finish, deel 4: Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten

Laatste update:

Taal en participatie: twee verschillende werelden die niet met elkaar werden gecombineerd. Zo ervaarden de regiogemeenten in Hart van Brabant de (re)integratietrajecten binnen de huidige dienstverlening. ‘Met de pilot duale trajecten wilden we deze twee elementen koppelen, zodat ze elkaar kunnen versterken in plaats van dat ze een barrière oproepen voor elkaar’, zegt Floor Schalken projectleider Inburgering+. ‘Met de pilotsubsidie hebben we dit probleem kunnen aanpakken, al liep dat anders dan we van tevoren hadden gepland.’

Het plan was om vanuit inburgeringsscholen de connectie te zoeken met organisaties die participatiecomponenten aanbieden. Om zo samen tot een duaal programma te komen. ‘Daar hebben we in het begin veel energie in gestoken’, vertelt Schalken.

Uiteindelijk bleek dat de inburgeringscholen dat vaak niet zagen zitten, omdat het niet binnen hun corebusiness paste. Schalken: ‘Toen hebben we het omgedraaid. We hebben een innoverende en vooruitstrevende partij gevonden die zich specialiseert in participatie. Zij hebben twee inburgeringscholen gevonden die ook mee willen werken aan deze innovatie.’

Inburgering+

Het duale traject is uitgevoerd als deelpilot van de overkoepelende pilot Inburgering+. ‘Het is heel fijn dat we dit in samenhang hebben uitgevoerd’, vertelt Schalken. ‘Je hebt een doorlopend traject nodig, dat start met begeleiding vanaf de opvang en doorloopt naar de brede intake, een duaal traject en uiteindelijk eindigt in een succesvolle inburgering.’ De regiogemeenten zagen vaak dat er wel vroegtijdig een brede intake werd afgenomen, maar daarna niet werd doorgepakt. Bijvoorbeeld omdat er geen passend vervolgtraject was. ‘Met de overkoepelende pilot hebben wij dat nu wel kunnen doen.’

Duaal traject in 26 weken

Het doel was tevens dat statushouders vanaf de opvang meteen konden starten met de vervolgroute. In de praktijk bleek dat niet het geval. Een brede intake van twee introductiedagen is te kort om een goed beeld te krijgen van de statushouder en een vervolgroute te kunnen bepalen. Daarnaast was er niet altijd een passend vervolgaanbod in de vorm van een duaal traject beschikbaar. De spilfunctionarissen en partners hadden meer tijd nodig hadden om duale trajecten op te tuigen. Daarom is met het Refugee Team een traject opgezet van 26 weken, gericht op een beter beeld krijgen van de statushouder om een goed PIP op te kunnen stellen waarbij ook aandacht is voor activering taal en oriëntatie op het vervolgtraject.

Motivatie

Volgens Jorrit Hermes, spilfunctionaris en accountmanager arbeidsmarkt, is goed doorpakken enorm belangrijk. ‘Vaak zie je dat iemand volledig gedeactiveerd is als hij of zij eerst een jaar of langer de taal moet leren en daarna nog moet participeren. Statushouders hebben vaak allerlei ideeën, plannen of dromen als zij naar Nederland komen. Zorg dat je gebruik maakt van die motivatie. Vervolgens moet je verwachtingen blijven managen en sturen op een realistisch en haalbaar plan.’

Flexibele houding

In samenspraak met de gemeente kan het PIP ook bijgesteld worden. ‘Je wilt dat de statushouder eigenaar is van zijn eigen plan’, legt Hermes uit. ‘We willen niet alleen zender zijn, maar ook aanvoerder. Dat vraagt ook om een flexibele houding bij de gemeenten.’ Daarnaast vinden de gemeenten dat inburgering ook gewoon leuk mag zijn. ‘We hebben gewerkt met acteurs en deelnemers laten oefenen met situaties waarin bijvoorbeeld iemand te laat komt op werk. Dat werkt veel beter dan zeggen dat je niet te laat mag komen’, vertelt Schalken.

Hermes vult aan: ‘Met carnaval gingen ze deze winter bijvoorbeeld in carnavalskleding naar een schaatsbaan. Dat is echt inburgeren twee punt nul, dat is gewoon top. Iedereen vond het fantastisch en hierdoor zullen zij carnaval waarschijnlijk nooit vergeten.’

Belangrijkste lessen

Inburgeren mag leuk zijn. Onderneem verschillende sociale activiteiten en gebruik afwisselende werkvormen. Dan komen de talenten van statushouders vanzelf naar voren.
Laat de statushouders zelf de regie nemen.
Wees oprecht geïnteresseerd in de statushouders en leer hen kennen.
Vroege activatie werkt. Dit is een investering, maar deze betaalt zich later terug.

Aanpak doorzetten

Terugkijkend zijn Schalken en Hermes tevreden over de pilot en de steun vanuit het ministerie van SZW. ‘Het heeft een enorme boost gegeven aan het optuigen van iets nieuws,’ aldus Schalken. ‘We draaien nog steeds met het programma dat we hebben opgezet. Veel elementen, zoals de lessen, worden ook 1-op-1 overgenomen als de nieuwe wet in werking treedt. Zonder de pilot was dat wellicht heel anders gelopen.’