Pilots inburgering van start tot finish, deel 4: Duale trajecten en kwetsbare groepen in duale trajecten

Hoe verzorg je een inburgeringstraject dat effectief is voor alle nieuwkomers in een gemeente, terwijl deze groep zo divers is? De Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) in Dordrecht merkte dat bestaande trajecten vooral geschikt waren voor nieuwkomers die geen moeite hadden met leren en snel door konden stromen. Een ander, kwetsbaarder deel van de nieuwkomers, had meer moeite met de trajecten. Met dit in gedachten ontwikkelden de SDD en de gemeente Dordrecht een pilot die persoonlijke doelen opstelt voor alle nieuwkomers op basis van hun kwaliteiten.

De pilot begon met een Talentscan die leerbaarheid, interesses, drijfveren, welbevinden en competenties van de nieuwkomers in kaart bracht. De Talentscan was vooral behulpzaam om bij de groep van kwetsbare nieuwkomers de gewenste informatie over de verschillende onderdelen te verkrijgen. Het taalniveau werd gemeten door toetsen die door Bureau ICE zijn ontwikkeld.

Op basis van de resultaten van de Talentscan en de taaltoetsen werden de deelnemers verdeeld in drie groepen: negen deelnemers focusten op doorstroming naar onderwijs, 22 deelnemers focusten op participatie (vrijwilligerswerk/betaald werk/stages) en de overige 23 deelnemers, vaak wat kwetsbaarder, focusten op stabilisatie. Bij de laatste groep ging het vooral om het bieden van psychische zorg en hulp richting zelfredzaamheid.

Participatiegroep

Bij alle groepen werd goed gekeken naar de interesses van de deelnemers. Bij de participatiegroep zorgde dit voor goede matches met werkgevers. Lesley Holstein, projectleider bij de gemeente Dordrecht, vertelt over een man die heel graag autospuiter wilde worden. ‘Hij heeft de afgelopen maanden stage gelopen bij een garage. Eerst was er nog geen sprake van een vast contract, want zijn Nederlands was nog niet helemaal op het vereiste niveau. Inmiddels toont hij zoveel vooruitgang dat de garage hem een contract aan heeft geboden.’

‘Wat volgens mij heel goed gewerkt heeft bij de participatiegroep, waren de extra taallessen die onder andere focusten op vaktaal’, voegt Hanna Lenitz, projectleider bij de SDD, toe. ‘Daar werd heel positief op gereageerd. Deelnemers vonden het fijn om zo aansluiting te kunnen maken met de werkvloer.’

Meerwaarde voor twee groepen

‘Bij de groep die richting onderwijs kon, denken we dat ze onze aanpak amper nodig hadden’, zegt Lenitz. ‘Maar bij de andere twee groepen was het traject wel duidelijk van meerwaarde. Vooral voor de deelnemers uit de participatiegroep die naar een geschikte en aansprekende werkplek werden begeleid. De kwetsbare groep was voornamelijk blij met een vast aanspreekpunt, iemand die altijd voor ze klaarstond en met hen meedacht over het vervolg van hun inburgering.’

Sleutelpersoon

Alle deelnemers werden begeleid door een ervaringsdeskundige, een sleutelpersoon die hun eigen taal spreekt. Holstein is enthousiast over deze inzet. ‘Zo kun je de kennis en ervaring van mensen uit de eigen cultuur benutten om goed de boodschap en informatie over te brengen. Die sleutelpersonen waren eerst klanten van de sociale dienst die een training hebben gevolgd. Eén van hen kon aan het einde van het traject bij Werkshop in dienst. Een andere is door de sociale dienst zelf als trainer aangenomen. Er zijn dus ook nieuwe kansen gecreëerd voor de sleutelpersonen.’

De nieuwe Wet

De pilot fungeerde voor Dordrecht als test in het kader van de nieuwe Wet inburgering. De nieuwe inburgeringswet kent drie verschillende leerroutes, waardoor dit traject niet 1-op-1 overgenomen kan worden. Elementen uit deze pilot kunnen wel ingezet worden. Holstein: ‘We kunnen dit traject waarschijnlijk niet kopiëren en plakken. Wel kunnen we het misschien gebruiken voor andere leerroutes.’