Meerjarenplan Divosa 2023 - 2025: de uitvoering aan zet

Met de landelijke verkiezingen in 2021 heeft Divosa samen met andere gemeentelijke partijen de propositie De winst van het sociaal domein geschreven en aangeboden aan het Rijk. En daar bleef het niet bij. Divosa is er trots op dat de inhoud van de propositie zo breed gedragen wordt. De propositie is leidend voor al onze gesprekken met het Rijk.

In de propositie staan drie belangrijke opgaven centraal:

• het herstellen van bestaanszekerheid 
• het vergroten van kansengelijkheid
• het makkelijker maken van gezond leven

Deze opgaven kun je niet los van elkaar zien. Een integrale benadering en dienstverlening is essentieel, ook om uitvoering te geven aan het sociaal domein van de toekomst. We zetten gezamenlijk in op een meerjarige, niet vrijblijvende samenwerking van de overheid en alle maatschappelijke partners in en rondom het sociaal domein. Gemeenten willen hiervoor gaan.

Divosa is blij dat het Rijk dat erkent en dit niet kan negeren. Maar in de Haagse torens is integraliteit en samenhang beslist geen automatisme. De uitwerking blijft taai. Divosa voert hier doorlopend gesprekken met het Rijk over en zal dat in de komende jaren blijven doen, samen met partners. Want als het Rijk niet voor de integrale benadering en uitwerking gaat, zullen we te maken blijven houden met regels en wetten die niet op elkaar aansluiten, vanuit verschillende mensbeelden redeneren of, zoals ook nog te vaak gebeurt, elkaar ronduit in de weg zitten. 

Kaart van het sociaal domein

Divosa ziet dat voor leden de opgaven − zoals benoemd in de propositie − belangrijk zijn, en dat gemeenten bezig zijn om hieraan invulling te geven en dit uit te voeren. De gemeenteraadsverkiezingen in 2022 wezen uit dat gemeenten de teksten van de propositie wisten te vinden, maar er ook weer hun eigen lokale of regionale invulling aan gaven of verdiepingsslagen maakten. Dat is goed. In de uitvoering bij gemeenten moet het immers gebeuren.

Divosa herkent vier gemeentelijke aandachtsgebieden:

1. bestaanszekerheid verstevigen
2. meedoen
3. ondersteuning wonen en leven
4. veilig en gezond opgroeien

Als deze vier aandachtsgebieden de hoeken van een denkbeeldige kaart vormen, dan vinden daar heel veel activiteiten plaats die allemaal met elkaar samenhangen en die bijdragen aan een voor inwoners beter functionerend en herkenbaar sociaal domein. Voortbordurend op deze kaart van het sociaal domein heeft Divosa ook voor de komende jaren haar activiteiten benoemd en voor elk aandachtsgebied een definitie en ambitie geformuleerd.

1. Bestaanszekerheid verstevigen

Bestaanszekerheid is het kunnen vinden van rust en ruimte om je als mens te ontwikkelen en mee te doen in de samenleving. Hiervoor onderscheidt Divosa vier voorwaarden:

• de zekerheid van voldoende en voorspelbaar inkomen
• de zekerheid om betaalbaar te wonen
• de toegang tot betaalbare zorg
• de mogelijkheid om een financiële buffer op te bouwen voor onverwachte uitgaven

De bestaanszekerheid van veel Nederlanders staat onder druk. De oorzaken liggen veelal buiten de macht van leden van Divosa. De gevolgen dragen de leden wel. Dit vraagt heel veel aan oplossings- en aanpassingsvermogen. Het is de ambitie van Divosa om bestaanszekerheid als integraal vraagstuk op te pakken en bestaanszekerheid nu te verstevigen en te borgen voor de toekomst. 

2. Meedoen

Iedereen kan meedoen naar eigen vermogen in de maatschappij, waarbij je iets geeft aan de maatschappij (talent, aandacht, capaciteit, vermogen, tijd), en iets ontvangt (loon, zelfwaarde, zelfvertrouwen, zingeving, ontwikkeling). Doe je mee, dan geeft dat een gevoel van ‘ertoe doen’. Leden van Divosa willen voorkomen dat mensen afhaken van deze uitwisseling tussen geven en ontvangen.

Leden moedigen mensen aan om hun bijdrage aan de samenleving te leveren en de samenleving dichter bij mensen brengen. Te denken valt aan normaliseren, actief realiseren van inclusie, focus op groei van andere waarden dan (uitsluitend) economische welvaart. Meedoen aan de samenleving kan bovendien de economische zelfstandigheid van mensen bevorderen en hen helpen om vooruit te komen.

3. Ondersteuning wonen en leven

Mensen moeten zeker kunnen zijn van een betaalbare woning of woonvorm waar menswaardig geleefd kan worden. Dat geldt voor iedereen, voor jong en oud. Daarvoor staat Divosa. Zij ziet dat dit aandachtsgebied ook in samenhang met het woondomein en zorgdomein een steeds grotere rol speelt in het sociaal domein. Daarom zal Divosa in de komende jaren verder verkennen wat zij daarin voor leden kan betekenen.

4. Veilig en gezond opgroeien

Wie in armoede opgroeit, loopt al snel een achterstand op. Niet alleen kunnen kinderen in armoede vaak niet meedoen met sport, cultuur en activiteiten, ze komen ook minder makkelijk mee op school, ontwikkelen zich minder goed en ervaren vaker gezondheidsproblemen. En als je als kind al niet goed mee kunt komen in de maatschappij, lukt je dat als volwassene dan wel?

Leden ondersteunen gezinnen in kwetsbare situaties om kinderen en jongeren gezond en veilig te laten opgroeien. Ze werken samen met ouders, onderwijs en organisaties op het terrein van participatie, welzijn en zorg aan support, wonen, school en werk, inkomen en schulden en welzijn en gezondheid. Ook voor dit aandachtsgebied zal Divosa in de komende jaren veelvuldig met leden in gesprek gaan over hoe de vereniging haar leden op dit gebied kan ondersteunen.

Thema’s

In de komende jaren gaat Divosa zich voor de ambities op de vier aandachtsgebieden inzetten. Dat doet Divosa via thema’s die in het werk van leden een belangrijke rol spelen. Er zijn zeven verbindende thema’s gedefinieerd. De verbindende thema’s lopen als rode draden door de inhoudelijke thema’s waar Divosa zich mee bezighoudt.

Drie thema's doen ertoe om ‘de basis op orde’ te krijgen en te houden: bedrijfsvoering, financiën en data en onderzoek.

Twee thema’s, toegang en normaliseren, gaan over de vraag: voor wie is het sociaal domein, wie bereik je? Hoe kunnen we er vroeg bij zijn om erger te voorkomen? En hoe zorgen we dat we zichtbaar, herkenbaar en laagdrempelig het goede kunnen toevoegen aan wat er al in de samenleving gebeurt?

De laatste twee overkoepelende thema’s, integraliteit en samenhang en gebiedsgericht werken, gaan over de verbinding die nodig is in het werk van leden, zoals die tussen het sociaal en fysiek domein en in het wijkgericht werken.

Inhoudelijk zet Divosa zich de komende jaren in op in elk geval vijftien thema’s, van armoede tot participatie, van gezond leven tot ondermijning. Dit zijn geen thema’s die uit de lucht komen vallen, maar ze vertegenwoordigen actuele problematiek of vraagstukken. Het zijn als het ware de knoppen waaraan Divosa draait om voortgang te maken op de vier aandachtsgebieden en het beter laten functioneren van het sociaal domein voor inwoners.