Meerjarenplan Divosa 2023 - 2025: de uitvoering aan zet

Divosa ondersteunt directeuren en leidinggevenden in het gemeentelijk sociaal domein bij het ontwikkelen van een lerende praktijk waarin hun medewerkers, professionals in het sociaal domein, onderbouwde keuzes maken, daarop reflecteren en bijsturen zodat zij kunnen doen wat nodig is voor inwoners. Die ondersteuning van Divosa is enerzijds gericht op de professionaliteit van de directeur of leidinggevende en anderzijds op een lerende aanpak voor maatschappelijke vraagstukken.

Ruim tien jaar ondersteunt Divosa gemeenten bij het ontwikkelen van vakmanschap en een lerende praktijk in het sociaal domein. Dat begon in 2012 met een focus op werk en inkomen en sinds de decentralisaties in 2015 versterkt Divosa het brede sociaal domein.

Divosa deed dit door middel van trainingen, leertrajecten, hulpmiddelen, bijeenkomsten en gesprekken. Met als doel een lerende praktijk waarin professionals onderbouwde keuzes maken, daarop reflecteren en bijsturen en waarin leidinggevenden hun organisatie zo inrichten dat de lerende praktijk daarin kan gedijen.

Nieuwe fase

Waar eerst professionals en hun vakmanschap centraal stonden, verschoof de focus van Divosa bij het faciliteren van een lerende praktijk, zich steeds meer naar het perspectief van de leidinggevende. Divosa gaat daarbij uit van leiderschap dat dienend is aan de uitvoeringspraktijk, met een focus op die praktijk: wat gebeurt daar? Wat is daar nodig? Wat hebben inwoners nodig? Hoe geef je professionals, en jezelf als leidinggevende, de rust, ruimte en rugdekking om te doen wat nodig is?

De rol van die professional en diens ondersteuning werd meer en meer het domein van beroepsvereniging SAM. In 2022 kristalliseerde deze verdeling zich verder uit en 2023 markeert het begin van een nieuwe fase waarin Divosa zich nadrukkelijker toelegt op het ondersteunen van leidinggevenden bij het ontwikkelen van een lerende praktijk.  

Wat gaat Divosa doen vanaf 2023?

Gemeentelijke leidinggevenden in het sociaal domein doen hun werk in een onstuimige werkelijkheid. Crisis na crisis, politieke druk, tekorten, boze burgers, veranderende netwerken en dat tegen de achtergrond van een voortdurende transformatie: hoe vind je in deze hectiek de rust om te werken aan een lerende praktijk? Dat vraagt momenten van reflectie. Door te reflecteren kun je onderzoeken of je als organisatie nog op ‘de goede weg’ zit. Of je nog bezig bent met de doelen die je voor ogen had, toen je in 2015 aan dit grote avontuur begon.

Heldere visie en strategie

Je moet het ‘grote plaatje’ zien. Dit plaatje is nodig voor het formuleren van een heldere visie en strategie die er uiteindelijk voor gaat zorgen dat inwoners in de meest kwetsbare situaties zo goed mogelijk worden geholpen. Divosa ondersteunt haar leden bij dit intensieve proces.

Dat kan in reflectiesessies over persoonlijk leiderschap, individuele gesprekken met leden en in sessies over organisatievraagstukken. Met als belangrijkste doel dat leidinggevenden zich gesteund weten in hun rol en toegang hebben tot een groot netwerk van directeuren en leidinggevenden die in dezelfde rol en positie opereren, zodat ze van en met elkaar leren.

Lerende wijze

Daarnaast stimuleert Divosa gemeenten om inhoudelijke vraagstukken op een lerende wijze aan te pakken. Door leden te faciliteren om ervaringen te delen, samen opgaven uit te diepen en ideeën uit te wisselen. Een voorbeeld hiervan is de Community of Practice Gewogen maatwerk waarin zes gemeenten en één gemeenschappelijke regeling zich samen met beroepsvereniging SAM en TNO buigen over de vraag hoe re-integratie beter kan.

Deze manier van werken draagt bij aan de missie van Divosa om de uitvoeringspraktijk in het sociaal domein te versterken door het stimuleren van een lerende manier van denken en doen. Omdat deze manier van denken en doen volgens Divosa zou moeten gelden voor alle inhoudelijke thema’s van Divosa, lopen de activiteiten dwars door alle programma’s heen. 

Verschillende werkvormen

Vanaf 2023 bouwt Divosa de werkvormen waarmee directeuren en leidinggevenden worden gefaciliteerd in hun leerproces uit met verschillende werkvormen, waaronder de Communities of Practice, maar ook ‘peer reviews’ (trainingen, cursussen en intervisie).

Deze werkvormen evalueren we: we leren wat wel en niet werkt en aan welke randvoorwaarden moet worden voldaan om de werkvormen succesvol te laten zijn. Hiermee bouwt Divosa verder aan een eigen portfolio van bewezen manieren om leden te ondersteunen een lerende praktijk vorm te geven. 

Divosa Benchmarks

Essentieel bij een lerende praktijk is het beschikken over tools om te monitoren, te reflecteren en te evalueren. Divosa biedt instrumenten aan, zoals de Divosa Benchmarks, waarmee gemeenten op basis van hun cijfers en de vergelijking met andere gemeenten kunnen leren.

Divosa organiseert de komende jaren ook het gesprek over het verhaal achter de cijfers. Datagedreven werken is een belangrijk onderwerp voor Divosa om gemeenten te verbinden en te ondersteunen.

Samenwerking binnen en buiten Divosa

De activiteiten van Leren en ontwikkelen zijn verbonden met de inhoudelijke programma’s van Divosa. Voor een lerende praktijk is de verbinding met onderwijs en onderzoek onmisbaar en deze komt dan ook in verschillende werkvormen terug, zoals de CoP’s.

Divosa vindt het daarnaast belangrijk dat haar leden constant worden gevoed door de laatste wetenschappelijke inzichten over het gemeentelijk sociaal domein en dat (wetenschappelijk) onderzoek goed in verbinding staat met de praktijk. Daarom neemt Divosa deel aan verschillende begeleidingsgroepen van onderzoeken, onder andere vanuit het programma Vakkundig aan het werk.