Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden • Jaarrapportage 2022

De figuur hieronder laat zien welke vorm van hulp is geboden op het moment dat een inwoner hulp heeft geaccepteerd. Bij iets minder dan 1 op de 5 hulpacceptaties is dit niet genoteerd. De figuur laat zien welke hulp wordt geboden als dit wel is geregistreerd. In 63% van de gevallen gaat het dan om een quick fix. Dit betekent dat de gemeente snel met de inwoner een oplossing heeft kunnen vinden zonder dat een verder hulptraject noodzakelijk is. Denk bijvoorbeeld aan het tot stand brengen van een betalingsregeling met de schuldeiser of hulp bij het ordenen van de administratie.

De figuur laat zien dat er meer wordt doorverwezen naar hulp die niet-financieel van aard is (denk aan maatschappelijk werk) dan naar financiële hulp (zoals schuldhulpverlening). Dit maakt duidelijk dat de effecten van vroegsignalering verder reiken dan het uitsluitend bieden van financiële hulp. Door vroegsignalering komen mensen in beeld bij wie meer speelt dan alleen het hebben van een betalingsachterstand.  

Bij de interpretatie van bovenstaande figuur moet rekening gehouden worden met het feit dat de gemeenten zelf bepalen welke type hulp op welke manier wordt geregistreerd. Dit kan dus verschillen.

We hebben gemeenten gevraagd hoe zij verschillende vormen van hulp registreren. De meeste gemeenten zijn hier redelijk eenduidig in. Bij het opstellen van een schuldenoverzicht zijn er duidelijke verschillen in de manier waarop dit wordt geregistreerd. Ook bij een gesprek met de inwoner over het zelfstandig oplossen van betalingsachterstanden zijn verschillen zichtbaar. Bij een nadere toelichting geeft de ene gemeente aan dat zij ‘Hulp bij het treffen van een betalingsregeling’ schaart onder ‘andere uitkomst’ en de ander onder een quick fix. Ditzelfde geldt voor het opstellen van een Plan van Aanpak.

De verschillen in registratie hangen ook samen met wie de vroegsignalering binnen de gemeente uitvoert. Bij gemeenten waar de schuldhulpverlening de vroegsignalering uitvoert, doen professionals meer zelf, zoals het opstellen van een schuldenoverzicht en vervolggesprekken.

Andere vormen van verwijzingen die gemeenten noemen zijn verwijzingen naar een energiecoach en juridische hulp, verwijzing voor een adviesgesprek Sociaal Domein breed of een procesregisseur (als er sprake is van multiproblematiek) en verwijzingen naar een specifiek loket voor zelfstandigen.