Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden • Jaarrapportage 2021

Sinds 1 januari 2021 zijn gemeenten en vastelastenpartners wettelijk verplicht om invulling te geven aan vroegsignalering van schulden. In de praktijk betekent dit dat energiebedrijven, drinkwaterbedrijven, woningverhuurders en zorgverzekeraars signalen van betalingsachterstanden aanleveren aan gemeenten. Gemeenten volgen deze signalen op door de betreffende inwoner hulp aan te bieden.

Ruim de helft van de gemeenten die deelnemen aan de Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden is in de afgelopen 2 jaar gestart met vroegsignalering. 2021 stond in het teken van het opstarten van processen en het zoeken naar een passende en proportionele wijze om signalen op te volgen. Daarbij moest voortdurend rekening worden gehouden met steeds wisselende coronamaatregelen. 

Wat werkt?

De vraag ‘Wat werkt?’ komt in gesprekken met gemeenten vaak terug. Hoe kan een gemeente zien welke aanpak succesvol is? En wat betekent ‘succesvol’ eigenlijk? Op deze vragen kunnen we helaas (nog) geen eenduidig antwoord geven. Belangrijkste redenen hiervoor zijn registratieverschillen en grote variëteit en wisseling in de wijze waarop signalen worden opgevolgd.

Gemeenten hebben beleidsvrijheid als het gaat om de wijze waarop signalen opgevolgd worden; variëteit is daarom geen verassing. In deze rapportage wordt daarom ook aandacht besteed aan het in beeld brengen van (een deel van) deze verschillen, zodat dit aanknopingspunten kan bieden voor verdiepende gesprekken en vervolgonderzoek.

In 2022 verkennen we welke stappen gezet kunnen worden om te zorgen voor meer eenduidige registratie en verdiepende analyses om verdere inzichten te verkrijgen in de verbanden tussen aanpak en uitkomst.

Leeswijzer

In deze rapportage schetsen we een beeld van de ontwikkelingen rondom vroegsignalering in 2021 en geven we duiding aan wat er schuilgaat achter de cijfers. We beschrijven het proces vanaf de afgifte van een signaal tot aan de geregistreerde uitkomst van het hulpaanbod door de gemeente.

De rapportage bestaat uit 8 hoofdstukken waarin de jaarcijfers nader worden toegelicht en de context wordt geschetst rondom de uitvoering van vroegsignalering bij de gemeenten die deelnemen aan de Divosa Monitor Vroegsignalering Schulden.

Het laatste hoofdstuk is een methodologische verantwoording. Hierin leggen we uit hoe de cijfers tot stand zijn gekomen en waar rekening mee gehouden moet worden bij het interpreteren van deze cijfers.