Onderzoekscahier: arbeidsparticipatie jongeren met een beperking

Verwey-Jonker Instituut, 2016

Beschrijving

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn 135.000 jongeren tussen de 18 en de 27 jaar ‘buiten beeld’. Ze hebben geen werk, geen uitkering, geen startkwalificatie en zitten niet op school. Circa 66.000 van deze jongeren zijn langdurig ‘buiten beeld’. Het is een kwetsbare groep die nauwelijks kans maakt om werk te vinden, makkelijk in een schuldsituatie belandt en niet (meer) in beeld is bij de gemeente en of UWV. De meeste jongeren zijn overigens wel te traceren, omdat ze nog thuis wonen of bekend zijn bij een zorgverlener. Slechts een klein deel is dakloos en/of heeft zich uitgeschreven uit de gemeentelijke basisadministratie.

Waarom raken ze uit beeld?

Meerdere redenen kunnen een rol spelen in het buiten beeld raken van jongeren. We onderscheiden persoonlijke factoren, omgevingsfactoren en maatschappelijke factoren. Sommige jongeren hebben geen motivatie (meer) om te leren, betaald werk te verrichten of een uitkering aan te vragen.

Wat werkt om de jongeren te vinden?

Gemeenten noemen verschillende werkzame elementen om ‘jongeren buiten beeld’, toch te bereiken. Te denken valt aan outreachend werken en aansluiten bij de belevingswereld van de jongeren. Belangrijke randvoorwaarden die nodig zijn om op die manier te kunnen werken, zijn samenwerken met lokale partners en het volgen van de jongeren die buiten beeld zijn. Bij outreachend werken staat het principe van achter-de-voordeur benadering (het vindplaatsgericht werken) centraal, waarbij vasthoudendheid een belangrijke rol speelt).

Wat kunnen professionals voor hen betekenen?

We kunnen een onderscheid maken tussen de ‘niet-alleen kunners’, de ‘niet-kunners’ en de ‘niet-willers’. Zo is voor de ‘niet-alleen kunners’ een lichtere vorm van begeleiding voldoende om hen weer op de rails te krijgen (‘een steuntje in de rug’), terwijl voor de ‘niet-kunners’ een hele andere aanpak nodig is. Het volgende onderscheid in aanpakken kan worden gemaakt:

• Begeleiding voor de ‘niet-alleen kunners’
• Individueel maatwerk richting opleiding en/of werk voor de ‘niet-willers’
• Individueel maatwerk met zorg en ondersteuning voor de ‘niet-kunners’

Randvoorwaarden bij een dergelijke aanpak zijn:

1. Wees er vroeg bij
2. Werk met een vaste vertrouwenspersoon
3. Besteed aandacht aan schulden en psychische problemen
4. Zorg voor een goede afstemming en samenwerking tussen sleutelpersonen

Auteur

Monique Stavenuiter (Verwey-Jonker)
mstavenuiter@verwey-jonker.nl

Download

Jongeren buiten beeld (KIS, augustus 2016)