Onderzoekscahier: arbeidsparticipatie jongeren met een beperking

Panteia, 2019

Beschrijving

Panteia evalueerde in 2019 in opdracht van het ministerie van SZW de Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten. De wet is vooral een hulpmiddel om de doelen uit andere wetten (in het bijzonder de Participatiewet en de Wajong) te realiseren. Uit de evaluatie blijkt dat de bereidheid onder werkgevers om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen is toegenomen.

Werkgevers in de overheidssector en marktsector samen hebben tussen 2012 en eind 2018 bijna 52.000 extra banen gerealiseerd voor mensen met een arbeidsbeperking. De arbeidsmarkt is hierdoor inclusiever geworden, conform de afspraken uit het Sociaal Akkoord van 2013. Met het behalen van de doelstelling van 125.000 extra banen in 2025 zijn werkgevers in de overheids- en marktsector samen goed op weg.

Welke groepen aan de slag

De banengroei zien we vooral bij de ‘nieuwe’ doelgroepen: mensen in de Participatiewet en mensen met een achtergrond in het speciaal- en praktijkonderwijs. Bij andere groepen groeide het aantal banen zeer gering (Wajong) of daalde het aantal banen (WSW). Een groeiende groep mensen gaat aan het werk via de ‘praktijkroute’.

Rol conjunctuur

Bij het behalen van de positieve resultaten speelde de goede conjunctuur in de afgelopen jaren een belangrijke rol. Na correctie voor conjunctuur blijft er slechts een gering positief effect over. De uitdaging is dan ook om de extra banen te behouden indien zich de komende jaren een periode van economische neergang gaat voordoen. Ook het achterblijven van banen voor WSW-ers is een belangrijk aandachtspunt.

Werkgevers

De meeste arbeidsbeperkten werken bij grotere werkgevers. Het merendeel van de werkgevers heeft nog geen arbeidsbeperkten in dienst. Bij middelgrote en kleine werkgevers is dus nog veel te winnen. Werkgevers zijn vooral intrinsiek gemotiveerd om arbeidsbeperkten een kans te bieden. De dreiging van een quotumheffing speelt alleen een rol wanneer het quotum niet gehaald lijkt te worden.

Een goede match tussen werkgever en werknemer en passend werkaanbod zijn belangrijke argumenten om arbeidsbeperkten in dienst te nemen. Ook blijft volgens werkgevers de beschikbaarheid van instrumenten als loonkostensubsidie, jobcoaching, de no-riskpolis en fiscale voordelen een belangrijke voorwaarde om arbeidsbeperkten aan werk te helpen en te houden.

Verschil met onderzoek Berenschot

De houding van werkgevers ten opzichte van het in dienst nemen van arbeidsbeperkten is in 2019 ook onderzocht door Berenschot. Het belangrijkste verschil tussen beide onderzoeken is dat in het Panteia-rapport expliciet wordt gekeken in welke mate de Wet banenafspraak van invloed is geweest op overwegingen van werkgevers, terwijl in het Berenschot-onderzoek wordt gevraagd naar de gecombineerde invloed van de Wet banenafspraak én de Participatiewet.

Auteurs

Pieter Fris (Panteia)
Auke Witkamp en Gregor Walz (Verwonderzoek)

Contact

Pieter Fris
p.fris@panteia.nl

Download

Meer kansen voor mensen met een arbeidsbeperking? (Panteia, november 2019)