Pilotprogramma Veranderopgave Inburgering (VOI)

Werkwijze

In Zaanstad worden statushouders via de sociale onderneming NewBees gekoppeld aan lokale ondernemers en organisaties voor een traineeship.

Het traineeship is bedoeld voor asielvergunninghouders die aan het inburgeren zijn en gebaat zijn bij participatie, maar nog niet klaar zijn voor betaald werk. Het gaat om mensen met zowel een kleine als een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Het traineeship bestaat uit het praktijkdeel bij de organisatie, begeleiding tijdens het traject en een aantal workshops waarin ervaringen gedeeld worden en gereflecteerd wordt. 

Het onderzoek meet de impact van het traineeship op onder meer welzijn, arbeidsfitheid, taal en culturele integratie en brengt in beeld welke effecten dit heeft op de deelnemers, de bedrijven, de overheid en de samenleving als geheel.

Rapportages

• Eindrapportage Impactanalyse traineeship participatie (april 2020 | pdf, 1,36 MB)
• Rapport Newbees at work (augustus 2020 | pdf, 15 MB)

Video

• Opname van online herfstsessie Traineeship voor statushouders, 18 december 2020 

Interview

Focus op maatschappelijke en lange termijn effecten

‘Het Bestuursakkoord verhoogde asielinstroom was voor ons de aanleiding voor een integrale aanpak op huisvesting, integratie, participatie, onderwijs en gezondheid’, vertelt Jarik Bouw van gemeente Zaanstad. Sociaal ondernemer NewBees richt zich in de Zaanstreek al langer op vluchtelingen en de begeleiding van nieuwkomers binnen de maatschappij. Zij ontwikkelden een traineeship waarmee nieuwkomers werkervaring kunnen opdoen en een lokaal netwerk kunnen opbouwen. Impact Institute evalueerde de aanpak.

Voor NewBees is begeleiding van mensen vanuit hun interesse en motivatie essentieel. Hun doelgroep is heel breed: van mensen die een paar uur per week vrijwilligerswerk kunnen doen tot mensen die direct fulltime aan de slag kunnen. ‘Deze aanpak was een hele omschakeling voor ons’, licht Bouw toe. ‘In ons proces zijn die twee groepen veel meer opgeknipt, waarbij twee verschillende partijen de trajecten uitvoeren. Voor nieuwkomers ontstond daarom soms discussie over hoe hun traject eruit ziet en wie welke rol daarin speelt. We combineren zoveel mogelijk de ervaring van ons werkbedrijf met de expertise van NewBees.’

Meer positief dan negatief

Het onderzoek geeft de positieve en negatieve resultaten weer van de aanpak. Een opvallende uitkomst is dat voor álle stakeholders de positieve resultaten groter zijn dan de negatieve. ‘Voor de nieuwkomers had ik dat wel verwacht, maar voor de samenleving, de overheid en de bedrijven was het minder evident. De positieve doorwerking van de effecten in het netwerk en de directe omgeving van de NewBees-deelnemer vind ik ook een mooie bevinding’, merkt Bouw op.

Tips: sluit aan op talent nieuwkomer en kies voor lokale ondernemers

Voor gemeenten die een dergelijke aanpak ambiëren heeft Bouw twee tips: ‘Sluit ten eerste aan op het talent van nieuwkomers én zet in op alle niveaus van de participatieladder. Betaald werk is niet altijd direct haalbaar. De aanpak op basis van persoonlijke interesses en motivatie draagt enorm bij aan het welzijn van de deelnemer, en uiteindelijk aan zijn vermogen om te werken.’ Dat werken kan volgens Jarik vervolgens goed bij lokale ondernemers. ‘Je draagt zoveel bij aan de integratie en acceptatie van nieuwkomers op deze manier. Uit de evaluatie blijkt dat het positief is voor werkgevers, goed is voor het lokale netwerk van nieuwkomers en dat van verdringing op de arbeidsmarkt nauwelijks sprake is.’

Focus op maatschappelijke en lange termijneffecten

Zaanstad wil het traineeship van NewBees meenemen in de integrale aanpak voor de nieuwe Wet inburgering. ‘Daarbij willen we graag meer focussen op de grotere maatschappelijke en lange termijneffecten van het beleid in plaats van de harde in- en uitstroomcijfers voor de bijstand. Gemeentebreed kijken naar ons integratiebeleid: doen we de juiste dingen en bereiken we wat we willen bereiken?’