Handreiking financieel ontzorgen en financiële zelfredzaamheid
Laatste update: 29 februari 20241 Wettelijk kader
1.3 De doelgroep van financieel ontzorgen
In artikel 56a van de Participatiewet staat het volgende over de doelgroep van het financieel ontzorgen:
- Dit artikel is van toepassing op de belanghebbende die:
a. inburgeringsplichtig is op grond van de Wet inburgering 2021; en
b. verblijf heeft op grond van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 van de Vreemdelingenwet 2000. - Het college verbindt aan de bijstand van de belanghebbende de verplichting om gedurende een periode van zes maanden, gerekend vanaf de dag waarop het recht op bijstand ontstaat, mee te werken aan het door het college in naam van de belanghebbende verrichten van betalingen uit de toegekende bijstand van huur, gas, water en stroom en de verplichte zorgverzekering.
Statushouders zijn in de wettelijke periode van financieel ontzorgen verplicht om mee te werken. Kiest de gemeente in die zes maanden voor het verrichten van bepaalde betalingen uit de bijstandsuitkering, dan zijn statushouders hieraan gebonden. De verplichte ontzorging stopt alleen voortijdig als het recht op bijstand eindigt. Is de gemeente van mening dat financiële ontzorging ook na de verplichte zes maanden noodzakelijk is, dan kan die op individuele basis worden voortgezet. Het betalen van de vaste lasten uit de bijstandsuitkering gebeurt dan op grond van artikel 57 van de Participatiewet.
Tot de doelgroep die in aanmerking komt voor financiële ontzorging behoren niet: statushouders die hun inburgeringstraject zijn gestart vóór inwerkingtreding van de Wi2021. Zij kunnen niet verplicht worden om deel te nemen aan financiële ontzorging door de gemeente. Bij wederzijdse instemming zijn gemeenten wel vrij om deze groep te helpen.
Speciale aandacht voor jongeren en amv’s
Onder statushouders bevinden zich ook amv’s (alleenstaande minderjarige vreemdelingen) die 18 jaar worden. Deze jongvolwassenen zijn financieel extra kwetsbaar. Zij kunnen immers niet terugvallen op ouderlijke ondersteuning en zijn vanaf hun 18de verjaardag zelf financieel verantwoordelijk, terwijl een uitkering vaak niet voldoende is om de vaste lasten van te betalen. Speciale aandacht voor het financieel ontzorgen en de financiële zelfredzaamheid van deze doelgroep is dan ook gewenst, zie ook hoofdstuk 9.
In de handreiking Overgang bij amv’s met verblijfsvergunning die 18 jaar worden van VNG en Nidos lees je meer over hun financiële situatie en de rol van de gemeente in deze overgangsfase.